Sposoby informowania o cenach oferowanych w obrocie gospodarczym towarów i usług określa ustawa z 5 lipca 2001 r. o cenach. Niestety praktyka obrotu gospodarczego wskazuje, że wymogi te bardzo rzadko są wypełniane w aptekach. Konsument, chcąc zakupić jakikolwiek produkt nie ma możliwości wcześniejszego sprawdzenia ile on kosztuje, w zasadzie nie jest też w inny sposób informowany o ewentualnych tańszych odpowiednikach. W związku z tym poseł Adam Szejnfeld złożył zapytanie poselskie do Ministra Finansów w sprawie przestrzegania przez apteki przepisów ustawy o cenach.
W aptekach najczęściej brak jest oznaczeń cen leków i innych towarów. Oczywiście kupujący może zawsze zwrócić się z pytaniem do sprzedającego, jednakże takie działanie jest krepujące i często związane jest z koniecznością pokonania pewnej bariery stresu, czy zażenowania, zwłaszcza u osób ubogich i starszych. Pomijając nawet jednak kwestię stresu wynikającego z krępującej sytuacji, oczekiwanie by akurat klienci aptek musieli pytać się o ceny poszczególnych towarów prowadzi do swoistej dyskryminacji określonej grupy konsumentów w stosunku do reszty. Ratio legis uchwalenia w Polsce ustawy o cenach (będącej zresztą wdrożeniem dyrektywy 98/6/WE z dnia 16 lutego 1998 r. w sprawie ochrony konsumenta poprzez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom) stanowiło ułatwienie wszystkim konsumentom komfortowego i bezstresowego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Niewątpliwie takimi konsumentami są także osoby dokonujące zakupów w aptekach, pisze w swoim zapytaniu poseł Adam Szejnfeld, dodając, że mimo, iż zgodnie z art. 1 ust. 2 przepisów ustawy o cenach nie stosuje się do cen ustalanych na podstawie odrębnych ustaw, w zakresie uregulowanym w tych ustawach, w aptekach dokonuje się przecież sprzedaży ogromnej ilości produktów, których ceny nie są ustalane w drodze ustawy. Ceny tych produktów nie ustala ustawa, nie mieszczą się również one w zamkniętym katalogu zawartym w art. 13 cytowanego Rozporządzenia Ministra Finansów, a wyłączającym obowiązek uwidaczniania ceny na towarze. Fakt, iż towary, o których mowa częstokroć znajdują się na zapleczu również nie zwalnia od obowiązków wynikających z ustawy o cenach – w takim wypadku zgodnie z art.5 Rozporządzenia ceny uwidocznione powinny być w cennikach wywieszonych, wyłożonych lub w inny sposób udostępnionych w miejscu sprzedaży towarów tak, aby były one czytelne dla kupujących. Cenniki takie, jeżeli w ogóle występują, należą do rzadkości.
Zrozumiałe jest, że metkowanie towarów zabiera wiele czasu i stanowi określony problem, ale zauważyć należy, iż jest to stan dotyczący wszystkich podmiotów wynikający z przepisów powszechnie obowiązujących. Stosują więc te normy wszyscy, od najmniejszych, nawet jednoosobowych firm handlowych, po wielkie sklepy i sieci posiadające w obrocie tysiące, a nawet dziesiątki tysięcy artykułów. Nie sprawia to trudności uniemożliwiającej wypełnienie ustawowych obowiązków wobec klientów. Dlaczego więc inaczej miałoby być w aptekach? Obecna praktyka obrotu może stanowić naruszenie obowiązującego porządku prawnego i prowadzić do nieuzasadnionej dyskryminacji ogromnej liczby konsumentów, którzy znając wcześniej ceny określonych produktów mogliby dokonać w większym komforcie psychicznym, a przede wszystkim korzystniejszych dla siebie zakupów
W związku z powyższym poseł Adam Szejnfeld, w swoim zapytaniu poselskim pyta Ministra Finansów do jakiej grupy towarów sprzedawanych w aptekach nie stosuje się przepisów ustawy o cenach w zakresie nakazującym uwidocznienie ceny w sposób widoczny dla konsumenta?; dlaczego wszystkie placówki handlowe w Polsce podlegają restrykcyjnym kontrolom egzekwującym przestrzeganie przez te placówki przepisów ustawy o cenach a apteki nie oraz jakie zamierza się podjąć działania prowadzące do poprawy sytuacji konsumentów aptek poprzez zagwarantowanie im faktycznej możliwości skorzystania z uprawnień przewidzianych w ustawie o cenach, a konkretnie prawa do pozyskiwania w sposób nieskrępowany wiedzy o cenie oferowanych w aptekach towarów?
Marta Łasak
asystentka Posła Adama Szejnfelda
www.szejnfeld.pl
www.kobiecastronazycia.pl