Celem kolejnej ustawy „Pakietu na rzecz przedsiębiorczości”, jaki powstał w Ministerstwie Gospodarki pod kierownictwem ministra Adama Szejnfelda, jest zwiększenie równości i sprawiedliwości, uczciwości i rzetelności, dyscypliny finansowej, przeciwdziałanie zatorom płatniczym oraz zwiększanie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Cele te realizuje ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych, którą zdecydowaną większością głosów uchwalił w dniu dzisiejszym Sejm RP. Tym sposobem domyka się katalog uchwalanych przez parlament ustaw, jakie przygotował Adam Szejnfeld, a które mają na celu wzmocnienie rozwoju gospodarczego w Polsce. Warto w tym miejscu poinformować, iż wczoraj, w dniu 18 lutego kierownictwo Ministerstwa Gospodarki przyjęło i skierowało do formalnych uzgodnień międzyresortowych największy projekt ministra Szejnfelda, mianowicie ustawę o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (tzw. Wielkie sprzątanie).

 

Ministerstwo Gospodarki dokonało oceny funkcjonowania ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych w oparciu o ankietę przeprowadzoną wśród przedsiębiorców i biur informacji gospodarczej. Badanie jakościowe oraz problemy zgłaszane przez firmy wykazały, iż największymi wadami obowiązującej ustawy są: niezapewnienie wymiany informacji pomiędzy różnymi podmiotami gromadzącymi dane nt. zobowiązań, brak systemu wczesnego ostrzegania przedsiębiorców przed nieuczciwymi kontrahentami, brak wiarygodnych i aktualnych danych oraz brak możliwości dokonywania weryfikacji wiarygodności płatniczej kontrahentów. Miedzy innymi z tych powodów przygotowano projekt nowej ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych, który w kwietniu 2009 r. został przyjęty przez Radę Ministrów, a od maja 2009 r. jest przedmiotem prac parlamentarnych. W 12 lutego br. Komisja Gospodarki zakończyła pierwsze czytanie projektu, a w dniu dzisiejszym, tj. 19 lutego br. Sejm nowa ustawę uchwalił.

Dzięki nowym przepisom ustawy o udostępniania informacji gospodarczych, po raz pierwszy w polskim prawie każdy będzie miał możliwość informowania BIG o niespłaconych długach. Biura będą mogły bowiem udostępniać informację o każdej wierzytelności, stwierdzonej tytułem egzekucyjnym i opatrzonej klauzulą wykonalności. Zgodnie ze zmienioną ustawą, dłużnikiem będzie także osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych. Ustawa, przygotowana pod kierownictwem wiceministra Gospodarki, posła Adama Szejnfelda, znacząco ułatwi weryfikację wiarygodności płatniczej kontrahentów i da szanse zabezpieczania swoich praw przez każdego obywatela. Nowe przepisy to odpowiedź na zgłaszaną od wielu lat przez przedsiębiorców potrzebę sprawniejszej weryfikacji wiarygodności płatniczej. Może to mieć szczególną wagę w czasach spowolnienia gospodarczego, kiedy zaufanie do kontrahentów nabiera szczególnego znaczenia. Nowa ustawa wprowadza m.in.:

 

• Przekazywanie informacji o zobowiązaniach przez wszystkich wierzycieli. Obowiązujące do tej pory przepisy pozwalają tylko niektórym przedsiębiorcom na zgłaszanie do BIG informacji o zaległych zobowiązaniach. Tymczasem z zatorami finansowymi borykają się na co dzień także m.in. jednostki samorządu terytorialnego, zakłady komunalne i fundacje. Podobnie sprawa się ma, jeśli chodzi osoby fizyczne. Nowa ustawa pozwoli także tym podmiotom poinformować BIG o swoich problemach. Informację do biur będą mogli przekazywać również tzw. wierzyciele wtórni, którzy nabyli wierzytelności np. od banku. Podniesie to wiarygodność całego systemu informacji gospodarczej. Do tej pory bowiem, w momencie zbycia wierzytelności przez bank, informacja o niespłaconych zobowiązaniach znikała z rynku.

 

• Otwartą listę tytułów prawnych do informowania o zobowiązaniach. Obecnie tylko kredyt konsumencki i przewóz osób w komunikacji miejskiej dawały podstawę do informowania BIG o zobowiązaniach. Nowe przepisy znoszą to ograniczenie. Na ich podstawie powstanie otwarta lista tytułów prawnych, upoważniających do przekazywania informacji gospodarczej do BIG.

 

• Przekazywanie pozytywnej informacji gospodarczej. Nowa ustawa ułatwia także przekazywanie do BIG danych o wywiązywaniu się ze zobowiązań. Dzięki temu do biur będą mogły także docierać pozytywne informacje gospodarcze, przekazywane z inicjatywy wierzyciela i za zgodą dłużnika.

 

• Wybór sposobu wysłania polecenia zapłaty. Projekt wprowadzi również możliwość wyboru sposobu wysłania przez wierzyciela wezwania do zapłaty. Będzie on mógł to zrobić w formie przesyłki poleconej lub przez osobiste doręczenie. W ten sposób projekt wychodzi naprzeciw potrzebom przedsiębiorców, którzy wskazali obowiązek wysłania wezwania do zapłaty w formie listu poleconego, jako uciążliwy i kosztowny.

 

• Zniesienie wymogu podania nr NIP przez zagranicznego przedsiębiorcę. Obowiązek podania numeru identyfikacji podatkowej przez zagraniczne firmy uniemożliwiał do tej pory przekazywanie przez nie informacji gospodarczych. Było to sprzeczne z prawem wspólnotowym. Ustawa znosi ten wymóg.

 

• Przetwarzanie informacji archiwalnych do celów statystycznych. Projekt daje także BIG możliwość przetwarzania archiwalnych danych dłużników niebędących konsumentami. Dzięki temu biura będą mogły tworzyć analizy nt. wiarygodności płatniczej podmiotów obrotu gospodarczego, bez łamania przepisów ustawy o ochronie danych osobowych.

 

• Umożliwienie pełnej wymiany danych pomiędzy biurami a instytucjami z państw Unii Europejskiej dysponującymi danymi na temat wiarygodności płatniczej. Zmiana ma umożliwić przepływ danych w drugą stronę tzn. z rejestrów zagranicznych do polskich kredytodawców/przedsiębiorców za pośrednictwem BIG. Umożliwi to polskim podmiotom łatwy i szybki dostęp do informacji na temat wiarygodności płatniczej osób, które nie posiadają historii kredytowej w krajowych bazach danych.

 Rafał Kus

asystent posła Adama Szejnfelda