Przepisy prawa, ale i praktyka stosowania przepisów dotyczących zamówień publicznych wywołują w Polsce wzrastającą falę krytyki. Szczególnie ostro napiętnowana jest niemalże już powszechna zasada dokonywania wyboru najlepszych ofert na podstawie wyłącznego albo dominującego kryterium ceny praktycznie z pominięciem lub marginalizowaniem innych kryteriów, jak np. jakość. Dlatego projekt nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych przygotowany przez posła Adama Szejnfelda i posłankę Małgorzatę Jansyskę (KPPO) w sposób szczególny odnosi się do tej problematyki mając na celu ograniczenie liczby przetargów rozstrzyganych na podstawie kryterium ceny. Projekt jest największą reformą prawa zamówień publicznych ostatnich lat zawiera więc znacznie większy katalog zmian przepisów mając na celu ograniczenie biurokracji oraz uproszczenie procedur zamówień publicznych w Polsce.
Projekt KPPO przygotowany przez posła Szejnfelda i posłankę Janyskę może wywołać zaskakująco jednolite i pozytywne stanowisko partnerów społecznych, co byłoby zupełnym ewenementem w historii ostatnich stosunków ekipy rządowej i związków zawodowych. Dlaczego? Ponieważ odpowiada na wspólny apel związków zawodowych i organizacji pracodawców wystosowany do władz państwowych w dniu 12 lipca br. Pod wspomnianym stanowiskiem podpisały się: trzy centrale związkowe tj. OPZZ, NSZZ “Solidarność” i Forum Związków Zawodowych oraz PKPP Lewiatan, Pracodawcy RP, Związek, Rzemiosła Polskiego, Związek Pracodawców i Przedsiębiorców i Polski Związek Pracodawców Budownictwa oraz Polskie Lobby Przemysłowe im. Eugeniusza Kwiatkowskiego.
Projekt Platformy Obywatelskiej, chcąc osiągnąć cel ograniczenia liczby przetargów rozstrzyganych na podstawie kryterium ceny – o co m.in. postulują w swoim stanowisku ww. partnerzy społeczni – proponuje zastosowanie całego katalogu zmian obowiązującego prawa, m.in. poprzez:
1. Wprowadzenie obowiązku stosowania przez Zamawiających do oceny ofert także innych kryteriów niż cena.
2. Zwiększenie obowiązków i uprawnień Zamawiającego w zakresie wyjaśniania przyczyn i powodów złożenia przez Wykonawcę oferty zawierającej rażąco niską cenę.
3. Nałożenie na Wykonawcę obowiązku udowodnienia, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska.
4. Ustalenie obowiązków stron postępowania odwoławczego w zakresie dowodów, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.
5. Zwiększenie możliwości korzystania przez Zamawiających z publikowanych przez Urząd Zamówień Publicznych wzorców i stosowania dobrych praktyk.
6. Wprowadzenie przepisów ograniczających zjawisko fałszywego udostępniania potencjału.
7. Prawo wymagania przez Zamawiającego zatrudniania przez wykonawcę pracowników na umowę o pracę.
8. Obowiązek kalkulowania przez Wykonawcę w ofercie wskaźników płacy na poziomie nie niższym niż minimalne wynagrodzenie za pracę stosowane w Polsce.
Projekt zawiera jednocześnie także wiele innych, bardzo ważnych oraz postulowanych przez zainteresowane strony, albo koniecznych ze względu na orzecznictwo zmian, a wśród nich między innymi:
1. Zwiększenie jawności procesów przetargowych.
2. Wprowadzenie obowiązkowej waloryzacji niektórych składników oferty niezależnych od stron umowy, np. zmiana stawki podatku VAT, składki na ubezpieczenie społecznie i zdrowotne, czy wysokości płacy minimalnej.
3. Podniesienie progu, od którego powstaje obowiązek stosowania przepisów o zamówieniach publicznych.
4. Zmianę przesłanek wykluczenia z zamówień publicznych z powodu wyrządzenia szkody oraz zmianę kryterium podstawy wykluczenia z powodu rozwiązania, wypowiedzenia lub odstąpienia od umowy.
5. Likwidację możliwości zatrzymywania wadium wykonawcom, którzy nie uzupełnią dokumentów na wezwanie zamawiającego, jeśli nie zostali zwycięzcami postępowania przetargowego.
Wszystkie zmiany i ich opis zawiera załącznik do niniejszego komunikatu:
Jakość a nie cena – Reforma zamówień publicznych załącznik
Marta Łasak
asystentka posła Adam Szejnfelda
