„Pakiet Szejnfelda” się domyka. Wczoraj podkomisja sejmowa przyjęła sprawozdanie zawierające projekt ustawy o odpowiedzialności urzędniczej, a dzisiaj Sejm uchwalił już kolejną ustawę o udostępnianiu informacji gospodarczych. Teraz trafi ona do podpisu prezydenta, po czym w ciągu 30 dni wejdzie w życie. Ustawa tworzy pełny katalog osób i podmiotów, które będą miały prawo zgłaszać swoich dłużników „na czarne listy”. Jej celem jest przeciwdziałanie zatorom płatniczym i zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Ale nie tylko. Ma ona spowodować także większą uczciwość w relacjach między obywatelami. Od jej wejścia w życie bowiem każdy obywatel, a nie tylko przedsiębiorca, będzie mógł do rejestru zgłosić swojego dłużnika, nawet sąsiada.

 

Ustawa dotyczy wierzytelności prywatno-prawnych (a więc takich, które występują w relacjach prywatnych, np. kredyty bankowe, pożyczki, zakupy na raty, płatności za telefon, czy energię, transport publiczny, itp.), a nie publiczno-prawnych (np. podatki). Będzie narzędziem do egzekwowania długów nie tylko przedsiębiorców wobec swoich kontrahentów oraz klientów, jak było do tej pory, ale też klientów (konsumentów) wobec przedsiębiorców lub innych osób. Nowo uchwalona ustawa uchyla obecnie obowiązujące przepisy i wprowadzając nowe upodabniając polskie prawo do tego, jakie występuję w większości krajów rozwiniętych gospodarczo – tłumaczy współtwórca ustawy, poseł Adam Szejnfeld.

 

Oczywiście, by skorzystać z ustawy i zgłosić swojego dłużnika na „czarną listę”, będą musiały być spełnione odpowiednie warunki, m.in. kwota łącznego zadłużenia przedsiębiorcy będzie musiała przekraczać 500 zł a osoby fizycznej 200 zł. Musi upłynąć, co najmniej 60 dni od czasu wymagalności długu, a dodatkowo 30 dni od chwili doręczenia wezwania do zapłaty. Dodatkowo, w przypadku osób fizycznych, należy się okazać posiadaniem tytułu wykonawczego z sądu. Wszystkie te zabezpieczenia mają służyć ochronie przed bezpodstawnym oskarżaniem osób i firm o nieuczciwość. Novum jest także wprowadzenie możliwości zgłaszania do rejestru pozytywnej informacji oraz wymiana informacji z podobnymi rejestrami z zagranicy – mówi poseł Adam Szejnfeld.

 

Dzięki nowym przepisom ustawy o udostępniania informacji gospodarczych, po raz pierwszy w polskim prawie każdy będzie miał możliwość informowania BIG o niespłaconych długach swoich dłużników. Biura będą mogły bowiem udostępniać informację o każdej wierzytelności, stwierdzonej tytułem egzekucyjnym i opatrzonej klauzulą wykonalności. Zgodnie ze zmienioną ustawą, dłużnikiem będzie także osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych – dodaje poseł Szejnfeld.

 

Ustawa, przygotowana pod kierownictwem byłego wiceministra gospodarki, posła Adama Szejnfelda, znacząco ułatwi weryfikację wiarygodności płatniczej kontrahentów i da szanse zabezpieczania swoich praw przez każdego obywatela. Nowe przepisy to odpowiedź na zgłaszaną od wielu lat przez przedsiębiorców potrzebę sprawniejszej weryfikacji wiarygodności płatniczej. Może to mieć szczególną wagę w czasach spowolnienia gospodarczego, kiedy zaufanie do kontrahentów nabiera szczególnego znaczenia. Nowa ustawa wprowadza m.in.:

 

• Przekazywanie informacji o zobowiązaniach przez wszystkich wierzycieli. Obowiązujące do tej pory przepisy pozwalają tylko niektórym przedsiębiorcom na zgłaszanie do BIG informacji o zaległych zobowiązaniach. Tymczasem z zatorami finansowymi borykają się na co dzień także m.in. jednostki samorządu terytorialnego, zakłady komunalne i fundacje. Podobnie sprawa się ma, jeśli chodzi osoby fizyczne. Nowa ustawa pozwoli także tym podmiotom poinformować BIG o swoich problemach. Informację do biur będą mogli przekazywać również tzw. wierzyciele wtórni, którzy nabyli wierzytelności np. od banku. Podniesie to wiarygodność całego systemu informacji gospodarczej. Do tej pory bowiem, w momencie zbycia wierzytelności przez bank, informacja o niespłaconych zobowiązaniach znikała z rynku.

 

• Otwartą listę tytułów prawnych do informowania o zobowiązaniach. Obecnie tylko kredyt konsumencki i przewóz osób w komunikacji miejskiej dawały podstawę do informowania BIG o zobowiązaniach. Nowe przepisy znoszą to ograniczenie. Na ich podstawie powstanie otwarta lista tytułów prawnych, upoważniających do przekazywania informacji gospodarczej do BIG.

 

• Przekazywanie pozytywnej informacji gospodarczej. Nowa ustawa ułatwia także przekazywanie do BIG danych o wywiązywaniu się ze zobowiązań. Dzięki temu do biur będą mogły także docierać pozytywne informacje gospodarcze, przekazywane z inicjatywy wierzyciela i za zgodą dłużnika.

 

• Wybór sposobu wysłania polecenia zapłaty. Projekt wprowadzi również możliwość wyboru sposobu wysłania przez wierzyciela wezwania do zapłaty. Będzie on mógł to zrobić w formie przesyłki poleconej lub przez osobiste doręczenie. W ten sposób projekt wychodzi naprzeciw potrzebom przedsiębiorców, którzy wskazali obowiązek wysłania wezwania do zapłaty w formie listu poleconego, jako uciążliwy i kosztowny.

 

• Zniesienie wymogu podania nr NIP przez zagranicznego przedsiębiorcę. Obowiązek podania numeru identyfikacji podatkowej przez zagraniczne firmy uniemożliwiał do tej pory przekazywanie przez nie informacji gospodarczych. Było to sprzeczne z prawem wspólnotowym. Ustawa znosi ten wymóg.

 

• Przetwarzanie informacji archiwalnych do celów statystycznych. Projekt daje także BIG możliwość przetwarzania archiwalnych danych dłużników niebędących konsumentami. Dzięki temu biura będą mogły tworzyć analizy nt. wiarygodności płatniczej podmiotów obrotu gospodarczego, bez łamania przepisów ustawy o ochronie danych osobowych.

 

• Umożliwienie pełnej wymiany danych pomiędzy biurami a instytucjami z państw Unii Europejskiej dysponującymi danymi na temat wiarygodności płatniczej. Zmiana ma umożliwić przepływ danych w drugą stronę tzn. z rejestrów zagranicznych do polskich kredytodawców/przedsiębiorców za pośrednictwem BIG. Umożliwi to polskim podmiotom łatwy i szybki dostęp do informacji na temat wiarygodności płatniczej osób, które nie posiadają historii kredytowej w krajowych bazach danych.

 Antoni Kolasa

Dyrektor Biura Poleskiego posła Adama Szejnfelda