Idea spółdzielczości winna być bliska wszystkim, dla których ważna jest demokracja, społeczeństwo obywatelskie oraz zasady współżycia społecznego. W spółdzielczości łączony jest bowiem ludzki wysiłek nie tylko na rzecz rozwoju gospodarki kraju czy przedsiębiorstwa, ale przede wszystkim wspólne korzystanie z efektów własnej pracy – powiedział na otwarciu seminarium nt. “Perspektywy Rozwoju Spółdzielczości w Polsce i Unii Europejskiej” w Senacie europoseł Adam Szejnfeld.
Seminarium zorganizował senator Mieczysław Augustyn, wiceprzewodniczący Komisji Innowacyjności i Gospodarki Narodowej, a udział w nim wzięło ponad 110 przedstawicieli niemal wszystkich branż spółdzielczych – prezesów związków rewizyjnych, członków rad nadzorczych, branżowych mediów spółdzielczych oraz Krajowej Rady Spółdzielczej na czele z Alfredem Domagalskim. Wśród prelegentów, oprócz posła Szejnfelda, zaproszeni byli dr Adam Piechowski, ekspert Krajowej Rady Spółdzielczej, Cezary Miżejewski, Prezes Ogólnopolskiego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych, Rafał Matusiak, Prezes Zarządu Kasy Krajowej SKOK, Arnold Rabiega, Pełnomocnik Zarządu Spółdzielni Socjalnej Nasza Energia. Na posiedzenia przyjęto stanowisko pt. „Warunki lepszego wykorzystania potencjału spółdzielczości dla społeczno – gospodarczego rozwoju Polski – rekomendacje zmian”.
Podczas seminarium sala senacka wypełniła się po brzegi osobami zainteresowanymi tematem, zarówno spółdzielców, jak i parlamentarzystów. Jak podkreślali występujący – ruch spółdzielczy to potężna siła w gospodarce Polski, ale także i w Europe, która wymaga szczególnego zainteresowania. Podczas spotkania przedstawiono problemy i bolączki różnych branż, ale jednocześnie spółdzielcy mogli przedstawić swoje osiągnięcia i sukcesów, o których nie zawsze można usłyszeć. Podczas seminarium mówiono na temat potencjału spółdzielczości polskiej oraz możliwości jego wykorzystania dla rozwoju gospodarczego i rozwiązywania problemów społecznych. Adam Szejnfeld, poseł do Parlamentu Europejskiego, przedstawił problematykę spółdzielczości w kontekście sytuacji tego sektora w Europie i na świecie.
Podczas swojego wystąpienia poseł Szejnfeld podkreślił, że Idea spółdzielczości winna być bliska wszystkim, dla których ważna jest demokracja, społeczeństwo obywatelskie oraz zasady współżycia społecznego. W spółdzielczości łączony jest bowiem ludzki wysiłek nie tylko na rzecz rozwoju gospodarki kraju czy przedsiębiorstwa, ale przede wszystkim wspólne korzystanie z efektów własnej pracy. To z jednej strony szkoła przedsiębiorczości, natomiast z drugiej szkoła obywatelskiej współpracy i pomocniczości. Jednocześnie eurodeputowany z Wielkopolski podkreślił, że wielopostaciowość spółdzielni najlepiej widoczna jest w Unii Europejskiej, w której funkcjonuje aż 130 tys. spółdzielni, zrzeszających ponad 80 mln obywateli i zatrudniających 2,5 mln osób. Różnice, jak i podobieństwa między nimi można byłoby mnożyć w nieskończoność. Przykładowo w niektórych państwach UE prawo przewiduje możliwość inwestycji przez tzw. podmioty zewnętrzne, podczas gdy w Holandii czy w Grecji jest to niedopuszczalne. We Francji np. członkowie–inwestorzy mogą dysponować liczbą głosów proporcjonalną do ilości posiadanych udziałów, natomiast nowe prawo spółdzielcze w Finlandii wprowadza inną wagę głosów wobec posiadanego wkładu. Istnieją również różnice dotyczące wymaganej minimalnej liczby członków-założycieli: w Belgii wystarczy trzech, w Niemczech – siedmiu, natomiast w Grecji – aż dwudziestu członków.
Poseł Szejnfeld zaznaczył, że można zaryzykować tezę, iż krajowe wymogi wpływają na to, jak bardzo spółdzielnie są w danym państwie popularne. Najwięcej jest ich we Włoszech, Hiszpanii, Francji i Szwecji. Bardzo dużo w Polsce. Jeśli chodzi o ilość spółdzielni na mieszkańca to tutaj najlepiej wygląda sytuacja w Austrii, Finlandii, Szwecji oraz na Cyprze, gdzie ponad 40% populacji jest członkami różnych spółdzielni. Ponadto, niektóre sektory gospodarki krajowej zostały także całkowicie zdominowane przez tę formę aktywności. Przykładowo przepływa przez nie 83% holenderskiej produkcji rolnej. We Francji odpowiedzialne są za około połowę usług bankowych, w Finlandii za 35% zaopatrzenia ludności w produkty spożywcze. Wreszcie jedna piąta usług opieki zdrowotnej w Hiszpanii zapewniana jest przez spółdzielnie.
Powstaje pytanie, co powinno się zmienić, na poziomie krajowym i unijnym, aby rozwój spółdzielni został zapewniony? Należy przede wszystkim podkreślić, że spółdzielnie są obecnie świadkami nowych wyzwań, wynikających m.in. z globalizacji, mnogości przepisów krajowych, niewiążących zasad międzynarodowych, a także aspektów organizacyjnych. Spółdzielnie w coraz większym stopniu zależą od produktu, ich forma jest coraz mniej związana już z regionem, a w celu przyciągnięcia dodatkowych wkładów kapitałowych często zmieniają one swoją strukturę własnościową, ba, nawet status prawny ze spółdzielni, np. w spółkę prawa handlowego. W mojej opinii, UE i państwa członkowskie powinny stworzyć takie warunki działania, w których spółdzielnie będą mogły konkurować z firmami mającymi odmienny status prawny bez odżegnywania się od swojego ukierunkowania społecznego ani wartości. – stwierdził poseł Adam Szejnfeld, dodając, że w mojej opinii, UE i państwa członkowskie powinny stworzyć takie warunki działania, w których spółdzielnie będą mogły konkurować z firmami mającymi odmienny status prawny bez odżegnywania się od swojego ukierunkowania społecznego ani wartości.
Więcej nt. spółdzielczości w Polsce i w Europie można przeczytać w poniższych dokumentach:
http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/141/plik/ot-644.pdf
http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/k9/komisje/2016/kgni/materialy/spol2704.pdf
http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/k9/komisje/2016/kgni/materialy/prezsen.pdf
Marta Łasak
Asystentka Posła do Parlamentu Europejskiego Adama Szejnfelda
