- Obecnie znajdujemy się w momencie, w którym w Unii Europejskiej co raz powszechniej krytykuje się negocjowanie porozumień handlowych z krajami trzecimi. Umowy te są jednak ważnym elementem nie tylko współpracy między UE a krajami Afryki, ale i pomocy krajom biedniejszym - zaznaczył poseł Adam Szejnfeld, członek Komisji Handlu Międzynarodowego i Komisji Rozwoju, podczas debaty Parlamentu Europejskiego na temat przyszłości stosunków między Unią Europejską, a krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) po 2020 roku.
Poseł Szejnfeld przygotował opinię dla Komisji Handlu Międzynarodowego w zakresie przyszłych relacji UE-AKP. W końcowym dokumencie Parlamentu Europejskiego znalazły się promowane przez europosła postulaty dotyczące konieczności większego zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego, przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, we wdrażanie Umowy z Kotonu o partnerstwie między UE a grupą krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku.
- Za nami aż 40 lat współpracy, a przed nami tylko 4 lata na to, aby przygotować nowe warunki i zasady, na których będą opierać się relacje między Unią Europejską a 78 krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku. Trzeba wyciągnąć wnioski z przeszłości, bowiem nie wszystkie cele udało się dotychczas osiągnąć – podkreślił podczas debaty poseł z Wielkopolski.
Umowa o partnerstwie między UE a grupą Afryki, Karaibów i Pacyfiku wygasa w 2020 roku. W październiku 2015 r. Komisja Europejska rozpoczęła dyskusję na temat przyszłości relacji UE–AKP. Chociaż większość krajów Unii nie ma jeszcze oficjalnego stanowiska, widoczne jest dążenie do gruntownego przeformułowania współpracy z 78 krajami AKP. Wynika to z przekonania o nieskuteczności obecnego porozumienia oraz ze zmian zarówno w obu ugrupowaniach, jak i w otoczeniu międzynarodowym.
- Uważam, że aby dotychczasowa współpraca i pomoc nie poszła na marne, konieczne jest podejmowanie działań bardziej skutecznych i celowych. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż skupianie się wyłącznie na handlu i pomocy rozwojowej nie jest wystarczające. Potrzebne jest także zwiększenie inwestycji, przy jednoczesnym zastępowaniu „zasady ryby” – „zasadą wędki” - podsumował europoseł Szejnfeld.
***
Stosunki między UE a AKP mają długą historię, sięgającą okresu sprzed 1975 r. i pierwszej konwencji z Lomé. Obecną umowę o partnerstwie UE-AKP zawarto 23 czerwca 2000 r. w Kotonu w Beninie na okres dwudziestu lat. Wygaśnie ona w dniu 29 lutego 2020 r. Jest to szerokie partnerstwo – obejmuje wymiar polityczny, współpracę gospodarczą i handlową, jak również współpracę na rzecz finansowania rozwoju. Jest ono finansowane głównie z Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), pozabudżetowego wieloletniego funduszu finansowanego z wkładów bezpośrednich od państw członkowskich UE, częściowo uzupełnione zewnętrznymi instrumentami finansowymi pochodzącymi z budżetu UE. Umowa z Kotonu jest prawnie wiążącym porozumieniem, które ustanawia wspólne instytucje oraz zapewnia ramy dialogu z każdym z jego sygnatariuszy. Należy zauważyć, że umowy z krajami AKP były przez wiele lat zasadniczym elementem polityki zewnętrznej UE.
Mimo przekazywania miliardów euro na pomoc krajom AKP w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju, widoczność Unii w tych regionach jest niewielka i nie przekłada się na większe wpływy polityczne. Co więcej, spory o wspólne wartości i przebieg demokratyzacji pokazują, że partnerstwo to zbudowane jest na kruchych podstawach.
Więcej informacji na temat regionu Afryki, Karaibów i Pacyfiku można znaleźć na stronie Komisji Europejskiej:
http://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/regions/africa-caribbean-pacific/
Więcej informacji na temat Umowy z Kotonu:
http://ec.europa.eu/europeaid/where/acp/overview/cotonou-agreement/index_en.htm_en
Sprawozdanie Parlamentu Europejskiego na temat przyszłości stosunków UE-AKP:
http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=REPORT&reference=A8-2016-0263&language=PL
Hanna Łuczkiewicz
Asystentka Posła do Parlamentu Europejskiego Adama Szejnfelda
Bruksela – Strasburg
