Komunikat
Biura Adama Szejnfelda
Sekretarza Stanu w Ministerstwie Gospodarki
07.09.2009r.

Nowe zasady konsultacji rządowych

Nie da się wyleczyć polskiego systemu prawa z choroby biurokratycznej nadregulacji bez wprowadzenia zasady tworzenia prawa wraz z jego adresatami. Prawo bowiem powinno służyć przede wszystkim interesowi społecznemu. Dlatego zasady konsultacji w procesie tworzenia prawa oraz programów rządowych winny mieć priorytetowe znaczenia – powiedział Adam Szejnfeld, wiceminister gospodarki prezentując na konferencji prasowej w Ministerstwie Gospodarki nowe „Zasady konsultacji dokumentów rządowych”.

Rząd podjął i realizuje kompleksowe zmiany procesu legislacyjnego w Polsce. Składają się one między innymi na:

1. Zmianę kompetencji tworzenia projektów aktów prawnych.
2. Zmianę zasad konsultacji dokumentów rządowych.
3. Zmianę zasad tworzenia Oceny Skutków Regulacji (tzw. OSR).

Ad.1. Pierwszy etap został już zakończony i polega na wprowadzeniu zasady, iż konsultacjom społecznym oraz uzgodnieniom międzyresortowym podlegać będą już założenia do projektów ustaw, a nie dopiero gotowe projekty. Ponadto zmieniono wewnętrzne kompetencje dotyczące tworzenia ustaw. Projekty założeń nowych ustaw przygotowują teraz resorty, ale kompetencje przygotowywania ostatecznych projektów ustaw przeniesiono do Rządowego Centrum Legislacji. Poddano więc centralizacji proces tworzenia prawa w rządzie. Konsekwencją tych zmian była nowelizacja Regulaminu Rady Ministrów – tłumaczył minister Adam Szejnfeld.

Ad. 2. Drugim etapem jest wprowadzenie nowych zasad konsultacji dokumentów rządowych – kontynuował minister. Ministerstwo Gospodarki opracowało standardy przeprowadzania konsultacji społecznych, zebrane w dokumencie „Zasady konsultacji przeprowadzanych podczas przygotowywania dokumentów rządowych”. Celem opracowania jest poprawa jakości przeprowadzanych konsultacji aktów prawnych już na etapach opracowywania założeń, a potem gotowych projektów. Dokument został przyjęty przez Komitet Rady Ministrów z zaleceniem jego stosowania przez resorty, a następnie został przyjęty przez Radę Ministrów. Celem nowych zasad konsultacji jest gromadzenie niezbędnych danych, jak również rozpowszechnienie informacji o podejmowanych działaniach i co najważniejsze, zwiększenie akceptacji społecznej dla nowo tworzonych rozwiązań – mówił minister Szejnfeld.

Dokument pn. „Zasady konsultacji przeprowadzanych podczas przygotowywania dokumentów rządowych” zawiera standardy przeprowadzania konsultacji, m.in. wprowadza minimalny czas na przeprowadzenie badania opinii publicznej i obowiązek przekazywania informacji zwrotnych dotyczących wyników konsultacji.

Efekty konsultacji. Planowanymi efektami konsultacji mają być:

• Identyfikacja problemów.
• Sformułowanie celów i zakresu koniecznych zmian.
• Analiza proponowanych zmian, w tym bilansu kosztów i korzyści.
• Przygotowanie Oceny Skutków Regulacji proponowanych zmian.
• Przygotowanie, po pozytywnym efekcie konsultacji, projektu założeń, a następnie projektu właściwego dokumentu (np. ustawy).

Elementy konsultacji. Proces konsultacji powinien być przeprowadzany na każdym etapie prac i składać się z następujących elementów:

• określenie celu konsultacji,
• identyfikacja grup docelowych,
• wybór metody konsultacji,
• przeprowadzenie konsultacji określoną metodą,
• zapewnienie wystarczającego czasu na odpowiedź.

Czas trwania konsultacji. Czas konsultacji powinien wynosić, co najmniej:

• Spotkania i panele obywatelskie – kilka miesięcy,
• Wywiad kwestionariuszowy (mała próba) – 2 tygodnie,
• Wywiad kwestionariuszowy (duża próba) – 4 tygodnie,
• Konsultacje pisemne – 3 tygodnie,
• Konsultacje poprzez pocztę elektroniczną – 8 dni roboczych,
• Spotkania publiczne – informacja miesiąc przed terminem, agenda tydzień przed terminem, samo spotkanie – 1 dzień,
• Wysłuchanie publicznej – j.w.
• Prośba o wydanie opinii (drogą pisemną) – 3 tygodnie,
• Prośba o wydanie opinii (drogą elektroniczną) – 2 tygodnie,
• Konsultacja poprzez strony www urzędów – 3 tygodnie.

Ad. 3. Nowe OSR-y. Trzecim etapem zmian rządowego procesu legislacyjnego w Polsce będzie konieczność aktualizacji wytycznych do Oceny Skutków Regulacji (tzw. OSR). Ministerstwo Gospodarki podjęło już działania w tym zakresie. Wytyczne mają zostać rozszerzone także m.in. o Ocenę Kosztów Regulacji (tzw. OKR).

Pilotaż. Warto podkreślić, iż zamierzamy przeprowadzić pilotażowy projekt stworzenia systemu konsultacji elektronicznych on-line. System taki usprawniłby proces konsultacji dokumentów rządowych, zwiększyłby czynnik obywatelski w procesie konsultacji oraz pozwoliłby na większą transparentność całego procesu – zakończył minister Adam Szejnfeld.

Rafał Kus
asystent ministra Adama Szejnfelda