Chiny z roku na rok stają się coraz silniejszym graczem na światowym rynku. Dla utrzymania równych jednak pozycji ważne jest, aby wszystkie podmioty spełniały te same warunki. Nie da się jednak ukryć, iż trudno uznać zasady obowiązujące w Państwie Środka za odpowiadające normom wymaganym przez Unię Europejską. Sytuacja ta była wczesniej tematem wystąpienia do Komisji Europejskiej posła Adama Szejnfelda, a ostatnio także szczytu Unia Europejska – Chińska republika Ludowa.

- Dyskusja na temat chińskiej nadprodukcji stali, szczególnie w kontekście toczącej się obecnie debaty na temat przyznania Chinom statusu gospodarki rynkowej, jest niezwykle istotna dla europejskich przedsiębiorców. Szacuje się bowiem, że straty wynikające z uznania Chin za gospodarkę rynkową sięgać mogą nawet 2% unijnego PKB, a zagrożonych może być ponad 3 mln miejsc pracy w samej UE – uważa poseł Adam Szejnfeld, członek Komisji Handlu Międzynarodowego Parlamentu Europejskiego, który zwrócił się do Komisji Europejskiej z pytaniem, jakie wnioski wypływają ze szczytu w kontekście przyznania Chinom statusu gospodarki rynkowej.

Chiny w momencie wejścia do Światowej Organizacji Handlu (WTO) w 2001 r. w swoim protokole akcesyjnym wynegocjowały przesunięcie o 15 lat proces całkowitego dostosowania swojej gospodarki do zasad wolnego rynku. Dzięki temu Unia Europejska miała możliwość bardziej korzystnego naliczania ceł antydumpingowych na chińskie produkty (tj. nakładania dodatkowych opłat w sytuacji importowania produktów po cenie niższej niż cena rynkowa). W grudnia br. mija jednak termin dostosowawczy. Chiny twierdzą, że wraz z nowym rokiem automatycznie uzyskują status gospodarki rynkowej, jednakże wielu członków WTO, w tym Unia Europejska, uważa, że protokół przystąpienia ChRL podlega interpretacji.

- Jeśli Komisja Europejska już teraz nie przyjmie jasnego i zdecydowanego stanowiska wobec Chin to za kilka miesięcy czekać nas może bardzo niebezpieczna sytuacja. Uniemożliwiona bowiem będzie obrona rynku przed tanimi produktami, sprzedawanymi po dumpingowych cenach. Do najbardziej zagrożonych przemysłów należą m.in.: stalowy, ceramiczny, aluminiowy, papierniczy, szklarski, jak również chemiczny, czy ochrony środowiska. W tych sektorach to właśnie Polska ma szczególnie silną pozycje – zaznaczył w interpelacji eurodeputowany, pytając jednocześnie o działania jakie planuje podjąć Komisja, aby właściwie odpowiedzieć na kwestię chińskiej nadprodukcji w sektorze stalowym. Według oficjalnych danych chiński eksport stali na rynek unijny wzrósł w ostatnim roku o 28 proc., podczas gdy w tym samym czasie jej cena spadła o 31 proc.

Poseł Adam Szejnfeld, wraz z grupą posłów opracował, rezolucję Parlamentu Europejskiego w sprawie przyznania statusu gospodarki rynkowej Chinom. W dokumencie podkreślono: Największa gospodarka świata, która w ostatnich 20 latach podwoiła swoje bogactwo i stała się najważniejszym partnerem handlowym dla Unii Europejskiej, nadal nie jest gospodarką kierowaną według zasad wolnego rynku i tak powinna być traktowana. I mimo upływu piętnastu lat od wejścia w życie protokołu o akcesji Chin do Światowej Organizacji Handlu, Państwo Środka nadal nie przeprowadziło reform koniecznych do spełnienia pięciu podstawowych kryteriów uzyskania statusu gospodarki rynkowej, ustanowionych przez UE, jakimi są m.in. poszanowanie prawa własności czy niezależna od wpływu państwa gospodarka.

W dniach 12-13 lipca miał miejsce kolejny Szczyt Unia Europejska – Chińska Republika Ludowa. Podczas szczytu poruszono wiele ważnych kwestii, jak międzynarodowa współpraca w dziedzinie terroryzmu, migracja i prawa człowieka, ale także obecny konflikt na Morzu Południowochińskim. Dyskutowano również na temat chińskiej nadprodukcja stali, wspieranej przez władze w Pekinie, która w ostatnich latach doprowadziła do upadku wielu europejskich, w tym polskich firm.

***

Więcej informacji na temat Szczytu UE-Chiny można znaleźć na stronie internetowej Komisji Europejskiej: http://ec.europa.eu/news/2016/07/20160711_en.htm

Tekst Rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 12 maja 2016 r. w sprawie statusu gospodarki rynkowej Chin dostępny jest na stronie: http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=P8-RC-2016-0607&language=PL

Hanna Łuczkiewicz

Asystentka Posła do Parlamentu Europejskiego Adama Szejnfelda

Bruksela – Strasburg