- Na tej sali, podobnie jak w wielu europejskich stolicach, bardzo często krytykuje się umowy handlowe negocjowane przez Unię Europejską. Porozumienie z Uzbekistanem, o którym dzisiaj dyskutujemy, jest doskonałym przykładem wymiernych korzyści, jakie unijna polityka handlowa przynosi zarówno nam, jak i naszym partnerom nie tylko w aspekcie gospodarczym, ale także społecznym i pracowniczym. Udało się wymusić zakaz zatrudniania dzieci, jesteśmy na dobrej drodze do wyeliminowania przymusu pracowniczego! Wszystko to dzięki unijnej polityce handlowej połączonej z egzekwowaniem praw człowieka i obywatela! – podkreślił poseł Adam Szejnfeld w trakcie debaty w Parlamencie Europejskim poświęconej umowie między UE a Uzbekistanem regulującej handel wyrobami włókienniczymi.
Protokół do Umowy o Partnerstwie i Współpracy między Unią Europejską a Republiką Uzbekistanu z 1999 roku rozszerza postanowienia Umowy na handel wyrobami włókienniczymi, który ma strategiczne znaczenie dla gospodarki tego kraju. W grudniu 2011 roku Parlament Europejski uzależnił swoją zgodę na zawarcie Protokołu od poprawy sytuacji w zakresie praw człowieka w Uzbekistanie, zwłaszcza w kwestii pracy dzieci i pracy przymusowej podczas corocznych zbiorów bawełny.
- W ciąg pięciu ostatnich lat władze w Taszkiencie podjęły szereg działań mających na celu wyeliminowanie tego typu praktyk, całkowicie nieakceptowalnych w Europie. Wątpię, czy udałoby się nam osiągnąć ten cel, gdybyśmy nie mieli w naszym ręku zachęty w postaci dostępu do rynku europejskiego wyrobów włókienniczych pochodzących z Uzbekistanu – dodał eurodeputowany.
W celu wyeliminowania pracy dzieci podczas zbiorów bawełny wprowadzone zostały różne środki obejmujące m.in. odpowiedzialność karną dla rodziców, nauczycieli i rolników, wysokie grzywny dla osób naruszających przepisy. Dodatkowo od 2013 roku Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) prowadzi coroczne misje obserwacji zbiorów bawełny w Uzbekistanie.
- Dzisiaj praca dzieci jest zjawiskiem sporadycznym i społecznie nieakceptowalnym. To gigantyczna zmiana, która zaszła w stosunkowo krótkim czasie. Mam nadzieję, że już wkrótce całkowicie zostanie wyeliminowana praca przymusowa przy zbiorach bawełny. W przeciwnym razie Uzbekistan będzie musiał się liczyć z możliwością zawieszanie korzystnego dla niego Protokołu regulującego dwustronny handel wyrobami włókienniczymi – podsumował eurodeputowany.
***
Masowy udział ludności w corocznych zbiorach bawełny został wprowadzony w Uzbekistanie jeszcze za czasów istnienia Związku Radzieckiego. Ze względu na niski stopień mechanizacji rolnictwa, niemal całość bawełny zbierana była ręcznie. Stąd wynikało zapotrzebowanie na tanią siłę roboczą, którą tworzyli nie tylko uczniowie i studenci, ale również osoby zatrudnione w sektorze publicznym, do pracy przy zbiorach bawełny zmuszane groźbą utraty pracy. W ciągu kilku ostatnich lat, pod presją społeczności międzynarodowej, w szczególności Unii Europejskiej, te negatywne praktyki udało się w znacznym stopniu ograniczyć.
Mateusz Grzelczyk
Asystent Posła do Parlamentu Europejskiego Adama Szejnfelda
Bruksela – Strasburg
