- Powołanie do życia instytucji Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich uznać należy za ważny krok w kierunku wzmocnienia wymiaru obywatelskiego procesu integracji europejskiej. Jednak w zmieniającej się rzeczywistości, w której pogarsza się poziom szacunku dla zasad demokracji i praw obywatelskich oraz naruszane są normy praworządności, wydaje się konieczne zwiększenie możliwości walki o swoje prawa przez europejskich obywateli, bez względu na członkowski kraj pochodzenia czy zamieszkania w Unii Europejskiej – uważa europoseł Adam Szejnfeld, który zwrócił się do Komisji Europejskiej z postulatem znacznego rozszerzenia zakresu kompetencji Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich.
Według obecnych przepisów, każdy obywatel Unii Europejskiej, przedsiębiorstwo, stowarzyszanie, czy inny organ zarejestrowany w państwie członkowskim, ma prawo zwracać się do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w przypadkach niewłaściwego funkcjonowania instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii.
- Zakres działalności Europejskiego Rzecznika Prawa Obywatelskich jest bardzo ograniczony. W szczególności funkcja ta nie daje żadnych możliwości wspierania czy koordynowania działań podejmowanych przez krajowych rzeczników praw obywatelskich w poszczególnych państwach członkowskich. W ostatnich zaś latach obserwujemy w Europie zwiększenie liczby naruszeń praw obywatelskich, jak również przypadki ograniczania niezależności instytucji wymiaru ścigania oraz niezawisłości władzy sądowniczej, odpowiedzialnych za przestrzeganie zasady praworządności w państwach UE - podkreśla eurodeputowany z Wielkopolski.
- Pojawia się zatem pytanie, czy z uwagi na istniejące zagrożenia dla instytucji demokratycznego państwa prawnego, nie należałoby rozważyć zmiany statusu i obszaru działań Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich tak, aby mógł on współdziałać z krajowymi rzecznikami praw obywatelskich oraz reagować również na bezpośrednie skargi obywateli Unii Europejskiej doświadczających łamania przysługujących im prawa i swobód – dodaje europoseł Szejnfeld, który w swoim wystąpieniu do Komisji Europejskiej, zwrócił się z pytaniem, czy Komisja widzi możliwość zmiany zapisów artykułu 228 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w celu rozszerzenia zakresu kompetencji Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich.
***
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich bada skargi dotyczące przypadków niewłaściwego administrowania w instytucjach i organach UE. Skargi mogą składać obywatele UE lub osoby zamieszkałe na terytorium UE oraz przedsiębiorstwa i instytucje mające siedzibę w UE. Rzecznik rozpatruje skargi dotyczące różnych przypadków niewłaściwego administrowania, takich, jak nieuczciwe postępowanie, dyskryminacja, nadużywanie uprawnień, brak lub odmowa udzielenia informacji, nieuzasadniona zwłoka, nieprawidłowe procedury.
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich wybierany jest przez Parlament Europejski na odnawialną pięcioletnią kadencję. Jest to jedno z pierwszych zadań nowo wybranych posłów do PE. Obecnie stanowisko to sprawuje Emily O’Reilly z Irlandii.
Rzecznik wszczyna dochodzenia na podstawie skarg lub z własnej inicjatywy. Jest całkowicie niezależny i nie przyjmuje poleceń od żadnego rządu ani żadnej organizacji. Często wystarczy, że Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich poinformuje daną instytucję o złożonej skardze, by problem został rozwiązany. W przypadku gdy to nie wystarczy, Rzecznik będzie starał się znaleźć rozwiązanie polubowne, które naprawi zaistniałą sytuację. Jeżeli działania te nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, Rzecznik może wystosować zalecenia do instytucji, której dotyczy skarga. Jeżeli instytucja ta nie przyjmuje jego zaleceń, Rzecznik może przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu specjalne sprawozdanie, w wyniku którego Parlament będzie musiał podjąć niezbędne działania.
Sprawa nie musi dotyczyć wnioskodawcy bezpośrednio, musi jednak zostać zgłoszona nie później niż dwa lata po uzyskaniu wiedzy o kwestii, której skarga dotyczy. Skarżący musi ujawnić swoją tożsamość oraz jednoznacznie wskazać, której instytucji lub którego organu skarga dotyczy i na czym polega problem. Można zażądać zachowania poufności skargi.
Więcej informacji na temat działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich oraz możliwości złożenia skargi można znaleźć na stronie:
http://www.ombudsman.europa.eu/pl/home.faces
Joanna Jeżyk
Asystentka Posła do Parlamentu Europejskiego Adama Szejnfelda
Bruksela – Strasburg
#EuropejskiRzecznikPrawObywatelskich #Ombudsman #RPO #RzecznikPrawObywatelskich #ObywatelstwoUE #Europejczycy #MojePrawa #Prawa #PrawaObywateskie #Obowiązki #Demokracja #PE #ParlamentEuropejski #UE #UniaEuropejska #Bruksela #KomisjaEuropejska #EPP #EPL #AdamSzejnfeld
