Setki milionów do wzięcia? To wyjątkowa oferta rządu dla samorządów lokalnych na kryzys. Pod patronatem ministerstwa finansów powstało zestawienie dostępnych instrumentów wsparcia dla administracji lokalnej w 2009 roku, dzięki którym to samorządy będą mogły stanowić siłę pobudzającą lokalne gospodarki. 45 propozycji na dodatkowe środki dla samorządów w czasie kryzysu to konkretne zestawienie, które ma być drogowskazem dla wszystkich lokalnych działaczy i polityków, jak obronną ręką wyjść ze spowolnienia gospodarczego.
Doświadczenie ostatnich miesięcy pokazuje, że w trudnych czasach nie można siedzieć z założonymi rękami. Koniunkturę, popyt i co za tym idzie wzrost gospodarczy nie kreują banki, państwo czy urzędnicy, tylko zwykli obywatele. Państwo, poprzez odpowiednie wydatkowanie funduszy publicznych może ten wzrost jedynie stymulować. Czyni to za pomocą właśnie stworzonego zestawienia. Jego powstanie rząd zapowiedział już w lutym.
Pod opieką resortu gospodarki znajdują się środki unijne w ramach Programów Operacyjnych Infrastruktura i Środowisko oraz Innowacyjna Gospodarka. Początkowo cieszące się ograniczonym zainteresowaniem, teraz przyciągają uwagę wielu samorządowców. W ramach pierwszego programu, samorządy mogą otrzymać wsparcie m.in. na inwestycje w zakresie przebudowy i budowy jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Z drugiego mogą pozyskać środki na przygotowanie terenów dla projektów inwestycyjnych (np. opracowanie koncepcji zagospodarowania terenu, opracowania kompleksowych badań geotechnicznych, opracowanie studium wykonalności, analizy formalno-prawne nieruchomości, raporty o oddziaływaniu na środowisko naturalne, projekty doradczo-promocyjne).
Ministerstwo finansów z kolei przypomniało o znajdującej się obecnie w parlamencie nowelizacji ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa. Zmiana przepisów i przygotowywany na ich podstawie rządowy program, mimo że skierowany głównie do przedsiębiorstw, nie wyklucza wsparcia dla jednostek samorządu terytorialnego w formie poręczeń i gwarancji udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego.
Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Rolnictwa oraz Środowiska wskazuje natomiast na środki dostępne w ramach funduszy unijnych. MSWiA przypomina o „schetynówkach” oraz możliwości otrzymania dotacji na projekty informatyczne. Z kolei o wsparciu gmin w zakresie dożywiania dzieci oraz planowanych zmianach w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie informuje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Dzięki tym projektom możliwe będzie utworzenie programu osłonowego wspierającego działania jednostek samorządu terytorialnego (szczebel gminny i wojewódzki) w działaniach na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Wszyscy doskonale znamy projekt „Orliki 2012”, ale należy również przypomnieć o Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, z którego środki mogą być wsparciem dla samorządów – za te dwa obszary działań bezpośrednio odpowiada resort sportu i turystyki. Dodatkowe środki uzyskać z Funduszu Zajęć Sportowo-Rekreacyjnych dla Uczniów. Środki na wspieranie młodzieży można znaleźć także w ofercie ministerstwa edukacji, które przypomina, że w ramach rezerwy celowej budżetu państwa samorządy mogą otrzymać m.in. dofinansowanie kosztów podnoszenia jakości oświaty, wyprawki szkolnej oraz zadań wynikających z obniżenia wieku szkolnego.
Ciągle słyszę, że rząd nic nie robi, a co najwyżej pytania – co rząd robi? Powyższa lista pokazuje jednak, że dla obecnego rządu sytuacja jest poważna i podchodzi do niej odpowiedzialnie. Szkoda tylko, że jest to tak słabo doceniane. No cóż, krytyka zawsze jest bardziej przekonywująca, niż tak nieciekawa wyliczanka. A przecież wymieniłem tylko niektóre a nie wszystkie przykłady działań i tylko w zasadzie na rzecz samorządów. Znacznie dłuższą listę mógłbym przedstawić innych działań, na przykład na rzecz gospodarki i przedsiębiorczości. No tak, ale kto by wtedy dotrwał do końca tego teksu….

Adam Szejnfeld
www.szejnfeld.pl