Jest początek stycznia 2003 roku. Dla jednych ważne jest to, że skończył się stary rok, a dla innych istotne natomiast jest to, że zaczął się karnawał. Karnawał. Tak, a więc tygodniowa praca będzie mogła być nagradzana hucznymi zabawami nawet do białego świtu. Rano do firmy, po południu do fryzjera, a wieczorem na bal. To jest życie! I to kilka tygodni po rząd. Będą jednak i tacy, co zamiast jedzenia, picia i tańca wybierać będą spokój własnego mieszkania i oglądanie telewizji. Ci jednak, co skłonią się do zaglądania w srebrny ekranik za pośrednictwem własnej kablówki, mogą się zdziwić. Nie zobaczą bowiem wielu swoich ulubionych programów, zauważą, że kilka, czy kilkanaście kanałów jest wyłączonych, pojawią się natomiast inne, dziwne stacje. Abonenci niedługo dowiedzą się być może i tego, że musi wzrosnąć abonament na rzecz ich operatora. I to będzie wiadomość najgorsza, bo cóż jest bardziej nieprzyjemnego, jak szperanie po naszych kieszeniach.
Wszystko stało się za sprawą nowej ustawy, która znowelizowała ustawę o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Uchyla ona z dniem z dniem 1 stycznia 2003 r. przepis zawierający tzw. “licencję ustawową” dla operatorów kablowych. Jednocześnie przyznaje nadawcom programów prawo decydowania o zgodzie na ich reemisję, czyli na wprowadzanie tych programów do sieci kablowych. Licencja ustawowa dawała operatorom kablowym prawo do równoczesnego i integralnego rozpowszechniania – reemisji – programów krajowych i zagranicznych, bez konieczności zawierania umów z uprawnionymi – ale za zapłatą na ich rzecz wynagrodzenia. Kwoty uiszczane przez operatorów kablowych na rzecz uprawnionych już teraz, liczone są w milionach złotych miesięcznie, ale w przyszłości mogą być niestety znacznie wyższe. Wynika to z żądań tych, co reprezentują prawa autorskie. A podkreślenia wymaga fakt, że źródła tych kwot nie są bynajmniej abstrakcyjne. Płaci je, w formie abonamentu, blisko 5 milionów polskich rodzin – abonentów telewizji kablowej.
Uchylenie licencji ustawowej oznacza więc, że każdy z operatorów telewizji kablowej (nawet najmniejszej, spółdzielczej, czy osiedlowej, a nie tylko takich naszych regionalnych gigantów, jak na przykład TV “Astra” czy TV “Pilsat”) miał zaledwie kilka dni na wynegocjowanie i zawarcie kilkudziesięciu umów z nadawcami i organizacjami zbiorowego zarządzania z kraju i z zagranicy. Zadanie nie łatwe, trzeba przyznać, zwłaszcza, że operator jeszcze przed emisją musi mieć zakończone negocjacje z nadawcami i organizacjami zbiorowego zarządzania oraz podpisaną umowę. Novum jest także i to, że w nowelizacji, obowiązek uzyskiwania zezwoleń wyłącznie za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania nałożono nie tylko na programy zagraniczne, ale również krajowe. Problem potęguje jeszcze fakt, że jak się okazuje, polskie organizacje zbiorowego zarządzania prawami nie reprezentują ani całości, ani większości spośród repertuaru obecnego w światowych stacjach telewizyjnych. Zawierając z nimi umowy operator nie ma więc gwarancji nabycia wszystkich niezbędnych praw. To z kolei pociąga za sobą istnienie ciągłego ryzyka, że ktoś zaskarży nieświadomego operatora o zapłatę odszkodowania, a te zawsze sięgają milionów zł. Bankructwo w wyniku przegranego procesu jest wtedy nieuniknione.
Z tych też powodów, by wyjść na przeciw potrzebom operatorów kablowych stacji telewizyjnych oraz pięciu milionom ich odbiorców, zaproponuję właśnie dzisiaj prezydium Komisji Gospodarki, a jutro całej Komisji zmianę omawianych przepisów. Jeśli inne osoby i kluby się przychylą temu wnioskowi, będzie można zażegnać niebezpieczeństwo upadłości wielu stacji telewizyjnych i być może radykalnemu wzrostowi opłat.

Adam St. Szejnfeld
Poseł Platformy Obywatelskiej
Szejnfeld@wp.pl

http://szejnfeld.sejm.pl