Przy okazji ostatnich wyborów do Europarlamentu głośno było o proteście niewidomych, którzy dość mieli dyskryminacji przy urnach wyborczych. Niewidomi zaproponowali specjalną nakładkę na kartę do głosowania, dzięki której osoba z problemami widzenia wiedziałaby, w którym miejscu ma postawić krzyżyk, żeby wskazać danego kandydata. Niestety, formularza nie zaakceptowała Państwowa Komisja Wyborcza. Pomimo tej porażki walka o prawa osób niepełnosprawnych do głosowania wyborach nabrała nowego wymiaru i zaczyna przynosić pierwsze owoce.

Warto przypomnieć, że znaczące zmiany w tej materii zostały zaproponowane już na początku bieżącego roku. Wówczas pomysł dotyczył możliwości oddania głosu w eurowyborach przez pełnomocnika w przypadku niepełnosprawnych lub osób po 75 roku życia. Pełnomocnictwo takie, udzielane przed wójtem, burmistrzem lub prezydentem miało gwarantować, że osoba niezdolna do samodzielnego uczestnictwa w wyborach będzie mogła oddać ważny głos

Nowelizację prezydent Lech Kaczyński, jakżeby inaczej, skierował do Trybunału Konstytucyjnego. Po co mu było więc wetować przepisy i narażać się na gniew niepełnosprawnych. Ten sam efekt zamrożenia ustawy prezydent osiągnął skierowaniem ustawy do Trybunału. A to i inaczej się nazywa i inaczej wygląda. Konstytucja bowiem jest dobrem wyższym niż dobro pojedynczych osób, nawet tych srogo dotkniętych przez los.

Tym razem więc chęć, by raz jeszcze pokrzyżować plany rządu była silniejsza niż perspektywa sprawiedliwości dla dziesiątek tysięcy pokrzywdzonych, najczęściej niepełnosprawnych obywateli. Oficjalnym powodem była argumentacja, iż zmiany wprowadzane są do przepisów wyborczych zbyt późno przed wyborami, a głosowanie przez pełnomocnika rodzi wątpliwości dotyczące zgodności z ustawą zasadniczą.

Obecny projekt ściśle nawiązuje do poprzedniego. Ponownie pełnomocnikiem będzie mogła zostać wyłącznie osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie co udzielający pełnomocnictwa do głosowania lub posiadająca zaświadczenie o prawie do głosowania. Samo pełnomocnictwo sporządzane będzie na wniosek wyborcy wniesiony najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów.

Zgodnie z propozycją posłów, czynności związane ze sporządzeniem aktu pełnomocnictwa do głosowania będą zadaniem zleconym gminy i będą wolne od opłat. Pieniędzy od udzielającego pełnomocnictwa nie będzie mógł pobierać także pełnomocnik.

Każdy z nas ma w rodzinie lub zna osobę, niemogącą ze względu na chorobę lub wiek uczestniczyć w wyborach. Włączenie tych osób do normalnego procesu wyborczego to kwestia, którą w nowoczesnym państwie prawa trzeba uregulować. To wyzwanie, które wstyd odkładać na później, jeszcze większy wstyd to blokować.

Adam Szejnfeld

www.szejnfeld.pl