Rada Ministrów podczas swojego posiedzenia w dniu 22 lipca br. przyjęła uchwałę w sprawie przyjęcia programu rozwoju pn. „Polityka Nowej Szansy”, przedłożoną przez ministra gospodarki. Przewidziane w nim rozwiązania adresowane są do właścicieli małych i średnich firm, narażonych na trudności na poszczególnych etapach prowadzenia biznesu.

Program „Polityka Nowej Szansy” (PNS) to pierwszy dokument, w którym kompleksowo opisano problematykę zarządzania przedsiębiorstwem w sytuacji kryzysowej. Przewidziane w nim rozwiązania adresowane są do właścicieli małych i średnich firm, narażonych na trudności na poszczególnych etapach prowadzenia biznesu. Zawarto tam również wskazówki i wsparcie dla przedsiębiorców, którzy zamierzają ponownie rozpocząć działalność.

Zawarte w PNS rozwiązania dotyczą zwiększenia przeżywalności przedsiębiorstw. Wczesne zmierzenie się z trudnościami gwarantuje większe szanse na uratowanie firmy. Im wcześniej następuje rozpoznanie problemu i interwencja, tym lepsze rezultaty restrukturyzacyjne można osiągnąć. Dlatego istotne jest upowszechnianie wykorzystania systemów wczesnego ostrzegania, które pomogą przedsiębiorcy odpowiednio wcześnie dostrzec i zdiagnozować ewentualne problemy, w tym m. in. zagrożenie niewypłacalnością. Równie ważne jest upowszechnianie oraz ułatwianie dostępu do szkoleń z zakresu zarządzania ryzykiem, zarządzania zmianą, itp.

Przeciwdziałanie upadłości przedsiębiorstw i ułatwianie ponownego rozpoczęcia działalności gospodarczej będzie realizowane poprzez następujące działania kierunkowe:

• Zapobieganie sytuacjom kryzysowym przedsiębiorstw (systemy wczesnego ostrzegania).

Na etapie zapobiegania sytuacjom kryzysowym w przedsiębiorstwie, niezwykle ważne jest stworzenie warunków, które umożliwią podnoszenie poziomu wiedzy i umiejętności przedsiębiorców zarządzania przedsiębiorstwem, w tym również zarządzania kryzysowego.

Działania szkoleniowo-doradcze w ramach prewencji upadłości powinny koncentrować się przede wszystkim na uświadamianiu przedsiębiorcom możliwości zaistnienia zagrożeń i porażek w działalności biznesowej, uczeniu rozpoznawania sygnałów świadczących o zbliżającym się kryzysie oraz poszerzeniu wiedzy na temat istniejących form pomocy i restrukturyzacji w obliczu problemów finansowych przedsiębiorstwa.

• Ograniczanie ryzyka przedwczesnej likwidacji przedsiębiorstw (pozasądowe i sądowe formy naprawy i restrukturyzacji).

Działania państwa w zakresie ograniczania ryzyka przedwczesnej upadłości są adresowane do przedsiębiorców, których sytuacja ekonomiczna jest już na tyle poważna, że wymaga od nich aktywnej postawy. Na tym etapie kluczową kwestią dla przeżycia przedsiębiorstwa jest zapewnienie warunków do przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji, co przywróci mu zdolność do konkurowania na rynku. Proponuje się tu przede wszystkim działania dotyczące pomocy finansowej dla małych i średnich przedsiębiorstw, wspierające ich restrukturyzację.

• Sprawne przeprowadzenie likwidacji przedsiębiorstw (sądowe formy restrukturyzacji i likwidacji).

Zagrożenie niewypłacalnością może skłonić przedsiębiorców do działania polegającego na dokonaniu takich zmian w dotychczasowym zarządzaniu zasobami firmy, które mogą zapobiec ostatecznej likwidacji przedsiębiorstwa. Tym samym procedura naprawcza oraz upadłość układowa powinny być preferowane w przypadku wystąpienia oznak sytuacji kryzysowej w przedsiębiorstwie. Prawo powinno preferować tego rodzaju podejście przed ostatecznym rozwiązaniem, jakim jest upadłość likwidacyjna. Chodzi m.in.:

• dostosowanie definicji niewypłacalności do praktyki życia gospodarczego;
• wprowadzenie możliwości uzupełniania lub weryfikowania wniosków o upadłość odrzuconych z przyczyn formalnych;
• wyeksponowanie upadłości układowej jako zasady, a nie wyjątku; natomiast stosowanie upadłości likwidacyjnej jako ostateczności;
• przyspieszenie procedur, postępowanie upadłościowe nie powinno trwać dłużej niż 1 rok (m.in. zgodnie z rekomendacjami KE);
• uregulowanie stosunku egzekucji przez zarząd przymusowy do postępowań upadłościowych z określeniem warunków złożenia wniosku o upadłość po wszczęciu egzekucji przez zarząd przymusowy;
• stworzenie i stosowanie instrumentów zachęcających przedsiębiorców do składania terminowo wniosków o ogłoszenie upadłości (zamiast lub obok stosowania sankcji w postaci odpowiedzialności za wyrządzenie szkody lub odpowiedzialności własnym majątkiem członków zarządu za zobowiązania przedsiębiorstwa).

Szczególne znaczenie ma wsparcie w procesie ponownego podejmowania działalności gospodarczej – tzw. nowy start. Zaprojektowany system działań w ramach tzw. nowej szansy powinien zapewniać wsparcie informacyjne, doradcze oraz psychologiczne, szczególnie dla przedsiębiorców doświadczonych upadłością. Co do zasady nowa szansa skierowana będzie do MŚP, które:

• chcą zrealizować nowy pomysł biznesowy w oparciu o dotychczasowe doświadczenie i przedstawią biznes plan, który zostanie pozytywnie oceniony przez eksperta,
• chcą podjąć na nowo poprzednią działalność, eliminując z niej czynniki, które wpłynęły na porażkę biznesową, mają wstępną wizję swojej nowej strategii działalności gospodarczej i są w stanie wykazać, iż dołożyli należytej staranności do prowadzenia poprzedniego biznesu.

Powszechność działania budowanego systemu wsparcia w ramach PNS zależy
w dużej mierze od form jego promocji. Chodzi o zwiększenie świadomości przedsiębiorców na temat możliwych zagrożeń w działalności gospodarczej oraz sposobów reagowania na zagrożenia.

Rozwiązania organizacyjne będą obejmować różne przedsięwzięcia, w tym m.in.:

• kampanie społeczno-informacyjne na rzecz promocji postaw przedsiębiorczych oraz dobrego zarządzania;
• edukacyjne kampanie reklamowe, upowszechniające formy wsparcia adresowane do przedsiębiorców, którzy znajdują się w trudnym położeniu;
• promocję działań publicznych na rzecz przedsiębiorców przez funkcjonujące organizacje, stowarzyszenia i związki branżowe, które pełniłyby rolę przekaźnika informacji o systemie wsparcia;
• promowanie dobrej kooperacji ze stowarzyszeniami przedsiębiorców oraz promowanie działań mających na celu zrzeszanie się MŚP jako istotny instrument wspólnego oddziaływania i współpracy dla rozwiązywania problemów oraz ich odpowiednio wczesnej identyfikacji;
• popularyzację strategicznego myślenia i modeli wczesnego ostrzegania przed zagrożeniami w działalności gospodarczej;
• upowszechnianie informacji na temat upadłości oraz dostępnej pomocy dla przedsiębiorców zagrożonych niewypłacalnością, upadłością oraz ponownie otwierających działalność gospodarczą poprzez utworzenie specjalnej strony internetowej.

Istotne znaczenie będą miały zmiany w przepisach prawnych, które powinny dotyczyć przede wszystkim zmiany definicji niewypłacalności oraz zagrożenia niewypłacalnością. Jednocześnie, z uwagi na preferowany prymat restrukturyzacji nad likwidacją przedsiębiorstwa, należy zapewnić przedsiębiorcy elastyczne ramy prawne dla przeprowadzenia skutecznych i szybkich działań sanacyjnych, które pozwolą na utrzymanie przedsiębiorstwa na rynku.

źródło: KPPO