Priorytety prezydencji. Rada Ministrów kierunkowo zaakceptowała dokument „Program 6-miesieczny polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w II połowie 2011 r.”, przedłożony przez pełnomocnika rządu ds. przygotowania organów administracji rządowej i sprawowania przez RP przewodnictwa w Radzie UE.

Polska w ramach prezydencji będzie dążyć do wprowadzenia Unii Europejskiej na tory rozwoju gospodarczo-politycznego i skupi się na trzech następujących priorytetach: integracja europejska jako źródło wzrostu, bezpieczna Europa, Europa korzystająca na otwartości.

Integracja europejska jako źródło wzrostu

Ponieważ w 2011 r. sytuacja gospodarcza będzie nadal trudna, a średni wzrost gospodarczy w UE nie przekroczy 2 proc. PKB, polska prezydencja będzie działać na rzecz wzmocnienia wzrostu gospodarczego przez: rozwój rynku wewnętrznego (w tym elektronicznego) i wykorzystanie budżetu unijnego do budowy konkurencyjnej Europy.

Ograniczenie deficytu budżetowego oraz redukcja zadłużenia publicznego będzie miała znaczenie nie tylko dla poszczególnych państw członkowskich, lecz również dla wzrostu gospodarczego całej Unii. Jeśli jednak Europa ma być konkurencyjna w skali globalnej, nie może się skupiać tylko na spłacie zaciągniętych długów, ale musi też zdecydowanie działać na rzecz wzrostu.

Trzy lata reform zarządzania gospodarczego, w tym ustanowienie nowych mechanizmów i  instytucji świadczą o tym, że Unia wyciągnęła wnioski z kryzysu. Polska prezydencja wychodzi jednak z założenia, że teraz trzeba przejść do kolejnego etapu działań – czas na wypracowanie modelu wzrostu, dzięki któremu UE będzie zdolna do dalszego rozwoju społeczno-gospodarczego.

Zdaniem polskiej prezydencji, wzmocnienie wzrostu gospodarczego powinno odbywać się po przez rozwój rynku wewnętrznego (w tym elektronicznego) oraz wykorzystanie budżetu UE do budowy konkurencyjnej Europy.

Polska, która rozpocznie negocjacje nad budżetem Unii po 2013 r., będzie chciała wypracować jak najkorzystniejszą ofertę finansową dla całej Wspólnoty. To nowy budżet unijny ma być narzędziem inwestycyjnym, które przyczyni się do wzrostu gospodarczego UE. Głównym elementem polityki inwestycyjnej Unii powinna pozostać polityka spójności, służąca realizacji celów strategii „Europa 2020”. Istotna będzie także reforma Wspólnej Polityki Rolnej, która zapewni modernizację europejskiego rolnictwa i większą konkurencyjność.

Celem naszej prezydencji będzie także zwiększenie możliwości transakcyjnych rynku wewnętrznego, który zapewnia wolny przepływ: osób, kapitału usług i towarów. Położony zostanie nacisk na rozwój usług elektronicznych. Oznacza to podjęcie działań na rzecz zniesienia barier, uniemożliwiających przeprowadzanie transakcji transgranicznych on line oraz kontynuowanie prac nad obniżaniem cen za roaming.

Pogłębienie i dokończenie budowy rynku wewnętrznego może się dokonać m.in. dzięki przygotowanemu przez Komisję Europejską pakietowi zmian w unijnych dyrektywach rynkowych, zwanym „Single Market Act”. Zadaniem polskiej prezydencji będą ponadto działania związane z  dalszym rozwojem rynku usług, który generuje ok. 70 proc. unijnego PKB. Polska zorganizuje ważne wydarzenie wspierające rozwój rynku wewnętrznego – Forum Rynku Wewnętrznego (Single Market Forum – SIMFO).

W ramach prezydencji podejmiemy prace w celu stworzenia 28 systemu prawnego, który ułatwiłby zawieranie umów sprzedaży na rynku wewnętrznym, w tym uprościł potencjalne transakcje internetowe dla 500 mln obywateli. Nowy system funkcjonowałby obok 27 obecnych. Przewidziano także dalsze otwieranie się rynku europejskiego na kontakty handlowe z partnerami zewnętrznymi.

Nasza prezydencja podejmie też działania, które będą sprzyjać lepszemu wykorzystaniu kapitału intelektualnego Europy. Służyć temu będzie modernizacja uniwersytetów, wykorzystanie potencjału naukowego i mobilność młodzieży. Nacisk położony zostanie na współpracę szkół wyższych z biznesem. Polska podejmie działania na rzecz wdrożenia inicjatywy „Unia Innowacji”.

Bezpieczna Europa

Taka Europa nie będzie możliwa bez zapewnienia bezpieczeństwa w wielu dziedzinach. Podstawowym zadaniem polskiej prezydencji w obszarze gospodarczym i finansowym będzie wzmocnienie zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej. Unia na stałe musi odzyskać zaufanie rynków finansowych. Ponieważ ustanowienie Europejskiego Mechanizmu Stabilności będzie wymagać zmian w Traktacie z Lizbony, nasz kraj dołoży  starań, aby jak najszybciej zakończyć ten proces.

Polska uważa, że ze względu na prace nad nową strategią energetyczną na najbliższą dekadę, potrzebne jest przeanalizowanie stanu zewnętrznej polityki energetycznej Unii Europejskiej i wypracowanie rozwiązań, które ją wzmocnią.

Podjęte zastaną działania dotyczące ochrony granic. Będziemy dążyć do zakończenia prac nad zmianą rozporządzenia o Fronteksie (Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną na Granicach Zewnętrznych Państw Członkowskich Unii Europejskiej). Chodzi o to, aby Fronteks efektywniej wspierał państwa członkowskie w sytuacjach kryzysowych, np. takich, jakich doświadczamy w związku z wydarzeniami w Afryce Płn. i na Bliskim Wschodzie.

W czasie polskiego przewodnictwa w fazę rozstrzygającą wejdzie dyskusja nad przyszłością Wspólnej Polityki Rolnej. Rada Ministrów stoi na stanowisku, że WPR powinna zapewnić większą orientację na rynek, uwzględniać dobra publiczne, w tym bezpieczeństwo żywnościowe i wielofunkcyjny rozwój. Istotnym elementem w ramach reformowanej WPR będą zwłaszcza rozstrzygnięcia dotyczące dopłat bezpośrednich i wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, ale także polityki jakości produktów rolnych. Prezydencja będzie ponadto prowadziła prace nad wdrażaniem unijnego planu działań na rzecz bioróżnorodności.

Istotnym elementem polskiego przewodnictwa w Radzie UE będzie też wzmocnienie zdolności wojskowych i cywilnych UE. Będziemy wspierać działania na rzecz utrwalania bezpośredniego dialogu Unii Europejskiej z NATO.

Europa korzystająca na otwartości

Polska będzie wspierać unijną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa, która ma służyć wzmocnieniu pozycji UE na arenie międzynarodowej.

Nasz kraj będzie działał na rzecz poszerzenia strefy wartości i regulacji europejskich m.in. przez dalsze rozszerzanie Unii i rozwój współpracy z państwami sąsiedzkimi. Przez budowę stref wolnego handlu z państwami Partnerstwa Wschodniego, nasza prezydencja przyczyni się do powiększenia strefy objętej zasadami i regulacjami unijnymi. Z kolei kontynuowanie procesu rozszerzenia UE sprawi, że rynek wewnętrzny powiększy się o miliony kolejnych konsumentów.

Polska chce też rozpocząć prace nad wdrażaniem poszerzonej oferty dla sąsiedztwa, zgodnie z wynikami przeglądu Europejskiej Polityki Sąsiedztwa (oficjalna polityka UE wobec krajów z nią sąsiadujących). Celem EPS jest dzielenie się korzyściami z sąsiednimi krajami i w ten sposób wzmacnianie stabilności, bezpieczeństwa i dobrobytu wszystkich partnerów.

W ramach Partnerstwa Wschodniego będziemy dążyć do: zawierania umów stowarzyszeniowych i tworzenia stref wolnego handlu (chodzi m.in. o finalizację lub znaczący postęp w negocjacjach z Ukrainą i Mołdową); postępów w liberalizacji wizowej;  pogłębiania współpracy sektorowej. Impulsem do dalszego rozwoju partnerstwa będzie Szczyt Partnerstwa Wschodniego z udziałem szefów państw oraz rządów wszystkich państw członkowskich i partnerskich. Wyznaczy on dalsze cele współpracy UE z jej wschodnimi sąsiadami. Na listopad zaplanowano w Polsce Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Partnerstwa Wschodniego.

Podczas naszej prezydencji będziemy zachęcać Białoruś do współpracy z Zachodem, jednak pod warunkiem respektowania przez ten kraj podstawowych zasad demokracji i praw człowieka. W trakcie prezydencji Polska będzie chciała ustanowić nowe ramy współpracy między UE a Rosją. Będziemy wspierać działania służące podpisaniu nowego porozumienia z Rosją oraz rozwijać Unijno-Rosyjskie Partnerstwo na rzecz Modernizacji.

Prezydencja będzie wspierać działania zmierzające do wypracowania nowych relacji UE ze światem arabskim oraz kompleksowej strategii działań na rzecz tego regionu. Będziemy wspomagać demokratyzację i budowę nowoczesnych struktur państwowych w krajach Afryki Płn.

Ponieważ rozszerzenie jest strategicznym projektem politycznym Unii, istotnym celem polskiego przewodnictwa w Radzie UE będzie finalizacja negocjacji akcesyjnych z Chorwacją i podpisanie z nią Traktatu Akcesyjnego. Będziemy też wykorzystywać wszystkie okoliczności sprzyjające kontynuowaniu negocjacji akcesyjnych z Turcją. Zadbamy o znaczny postęp w negocjacjach akcesyjnych Islandii, będziemy wspierać europejskie aspiracje państw Bałkanów Zachodnich.

W dziedzinie wspólnej polityki handlowej najistotniejszą sprawą będzie doprowadzenie do zakończenia obecnej rundy wielostronnych negocjacji handlowych w ramach Światowej Organizacji Handlu (tzw. Rundy Doha). Obecne uwarunkowania polityczno-gospodarcze sprzyjają zakończeniu negocjacji trwających od ponad 10 lat. Obok kolejnych kroków na rzecz liberalizacji handlu dyskutowane są tam kwestie dotyczące m.in. subsydiowania rolnictwa, prawa patentowego, regulacji antydupingowch oraz ochrony własności intelektualnej.

Do końca maja br. dokument ponownie ma trafić pod obrady rządu, tak aby nie później niż 1 czerwca Rada Ministrów mogła przedstawić informację o priorytetach polskiej prezydencji w Sejmie i Senacie.