„Program polskiej energetyki jądrowej”. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie programu wieloletniego pod nazwą „Program polskiej energetyki jądrowej.

Przyjęcie „Programu polskiej energetyki jądrowej” otwiera nowy rozdział w dziedzinie rozwoju ekonomicznego i społecznego Polski. Zasadniczym celem polityki energetycznej państwa jest zapewnienie odpowiedniego poziomu zaspokajania potrzeb energetycznych społeczeństwa i gospodarki po konkurencyjnych cenach oraz w sposób zgodny z wymaganiami ochrony środowiska. Szczególne znaczenie w tym kontekście ma energetyka jądrowa, która oprócz braku emisji CO2, pyłów (PM), dwutlenku siarki (SO2), tlenków azotu (NOX), metali ciężkich i innych zanieczyszczeń pyłowo-gazowych gwarantuje stabilne dostawy energii elektrycznej.

Wybór energetyki jądrowej umożliwi wypełnienie zobowiązań Polski w zakresie zrównoważonego rozwoju, zapewni odpowiedni poziom bezpieczeństwa energetycznego oraz umożliwi dostawy energii elektrycznej po racjonalnych kosztach. Prognozy ekspertów (np. analizy Agencji Rynku Energii) przewidują rosnące zużycie energii elektrycznej w Polsce, m.in. ze względu na spodziewany wzrost gospodarczy oraz relatywnie niski poziom zużycia obecnie – niemożliwy do utrzymania w dłuższej perspektywie.

Ponadto Polska do 2020 r. musi obniżyć emisyjność energetyki o 20 proc. Uzasadnione jest zatem wprowadzenie do struktury źródeł wytwórczych po 2025 r. zeroemisyjnego źródła, jakim jest elektrownia jądrowa. Pozwoli to zmniejszyć emisję CO2 w elektroenergetyce oraz złagodzi wzrost cen energii elektrycznej, spowodowany wysokimi kosztami ograniczania emisji dwutlenku węgla.

Z szacunków i analiz wynika, że elektrownie jądrowe są najtańszym rozwiązaniem, ponieważ zapewniają najbardziej stabilny poziom dostaw i kosztów spośród technologii, które mogą znaleźć zastosowanie w warunkach polskich. Przygotowany „Program polskiej energetyki jądrowej” uwzględnia zakres i strukturę organizacji działań niezbędnych do: wdrożenia energetyki jądrowej, zapewnienia bezpiecznej i efektywnej eksploatacji jej obiektów, ich likwidacji po zakończeniu okresu eksploatacji oraz bezpiecznego postępowania z wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi.

Wprowadzanie energetyki jądrowej w Polsce będzie przebiegać według następujących etapów:

- Opracowanie i aktualizowanie ram prawnych dla rozwoju i funkcjonowania energetyki jądrowej;

- Zapewnienie najwyższego, osiągalnego poziomu bezpieczeństwa elektrowni jądrowych;

- Wprowadzenie racjonalnego i efektywnego systemu postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym, w tym budowę nowego składowiska odpadów nisko- i średnioaktywnych;

- Rozwój instytucjonalnego zaplecza energetyki jądrowej;

- Wzrost i utrzymanie poparcia społecznego dla rozwoju energetyki jądrowej, m.in. poprzez podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa w tym zakresie;

- Wzmocnienie krajowego systemu reagowania na zdarzenia radiacyjne pod kątem funkcjonowania energetyki jądrowej, w tym wzmocnienie krajowego systemu monitoringu radiacyjnego;

- Zapewnienie wykwalifikowanych kadr dla rozwoju i funkcjonowania energetyki jądrowej;

- Stworzenie silnego, efektywnego zaplecza naukowo-badawczego dla energetyki jądrowej;

- Zwiększenie innowacyjności i poziomu technologicznego polskiego przemysłu;

- Zapewnienie warunków dla stabilnych dostaw paliwa do elektrowni jądrowych;

- Przygotowanie Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE) do rozwoju energetyki jądrowej;

- Stworzenie stabilnych warunków ekonomiczno-finansowych dla rozwoju energetyki jądrowej.

„Program” będzie monitorowany, a podczas realizacji będzie podlegał ewaluacji. Wyniki będą przekazywane zainteresowanym resortom i instytucjom oraz udostępniane opinii publicznej.

Harmonogram działań ujętych w „Programie”:

- etap I – od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2016 r. Ujęto w nim prace związane z ustaleniem lokalizacji elektrowni jądrowej i zawarcie kontraktu na dostarczenie wybranej technologii dla pierwszej elektrowni;

- etap II – od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2018 r. W okresie tym ma być wykonany projekt techniczny oraz uzyskane, wymagane przepisami prawa, decyzje i opinie;

- etap III – od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2024 r. Przewiduje się uzyskanie pozwolenia na budowę elektrowni wraz z budową pierwszego jej bloku oraz rozpoczęcie budowy kolejnych bloków/elektrowni jądrowych, rozruch pierwszego bloku;

- etap IV – od 1 stycznia 2025 r. do końca grudnia 2030 r. Kontynuacja i rozpoczęcie budowy kolejnych bloków/elektrowni. Zakończenie budowy pierwszej elektrowni jądrowej.

Zakończenie budowy drugiej elektrowni zaplanowano na 2035 r.

Podczas przygotowania do budowy, eksploatacji i likwidacji elektrowni jądrowej inwestor/operator będzie prowadził działania informacyjne i edukacyjne skierowane do społeczności lokalnej zamieszkującej tereny gminy, w której położone będą obiekty energetyki jądrowej oraz gmin sąsiednich.

Polska od dawna przygotowywała się do wdrożenia energetyki jądrowej – już 13 stycznia 2009 r. rząd podjął uchwałę określającą działania podejmowane na rzecz rozwoju energetyki jądrowej. Podejmowane były również inne przedsięwzięcia, w tym m.in.: powołano pełnomocnika rządu ds. polskiej energetyki jądrowej, w Ministerstwie Gospodarki utworzono Departament energii jądrowej, przygotowano i uchwalono m.in. nowelizację ustawy Prawo atomowe (wydano do niej 20 rozporządzeń) i ustawę o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących. Rozpoczęto także proces kształcenia i szkolenia kadr dla instytucji i przedsiębiorstw związanych z energetyką jądrową. W marcu 2012 r. Ministerstwo Gospodarki zainaugurowało kampanię informacyjną „Poznaj atom. Porozmawiajmy o Polsce z energią!”, której celem jest dostarczenie Polakom aktualnych i rzetelnych informacji na temat energetyki jądrowej.

W kwietniu 2013 r. wykonano na zlecenie Ministerstwa Gospodarki „Aktualizację analizy porównawczej kosztów wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach jądrowych, węglowych i gazowych oraz odnawialnych źródłach energii”, w której wyraźnie potwierdzono ekonomiczną zasadność wdrożenia energetyki jądrowej w perspektywie najbliższych dziesięcioleci, aż do roku 2050. Przeanalizowano ponoszone przez gospodarkę krajową i społeczeństwo koszty wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach pracujących z wykorzystaniem różnych technologii, przewidzianych do uruchomienia w Polsce do 2050 r.

W analizie porównano m.in. następujące technologie: elektrownie kondensacyjne spalające węgiel kamienny w kotłach pyłowych; elektrownie z kotłami pyłowymi na węgiel kamienny i instalacjami wychwytu i składowania CO2; elektrownie kondensacyjne spalające węgiel brunatny w kotłach pyłowych; elektrownie z kotłami pyłowymi na węgiel brunatny i instalacjami wychwytu i składowania CO2; turbiny gazowe, elektrownie wiatrowe na morzu i lądzie.

Według szacunków Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA), wprowadzenie energetyki jądrowej wymaga od 10 do 15 lat prac przygotowawczych, włączając w to budowę pierwszej elektrowni. Czas ten jest uzależniony od poziomu rozwoju danego kraju. W przypadku Polski konieczna jest budowa infrastruktury niezbędnej dla rozwoju i funkcjonowania energetyki jądrowej (chodzi o aspekty prawne, organizacyjne, instytucjonalne, zaplecze naukowo-badawcze, system szkolenia kadr).

Działania przygotowawcze związane z wdrożeniem energetyki jądrowej w Polsce realizowane są w zgodzie z prawem krajowym, europejskim i międzynarodowym oraz z zaleceniami MAEA. Prowadzimy szeroką współpracę międzynarodową w dziedzinie wykorzystywania energii jądrowej, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień energetyki jądrowej zarówno w ramach organizacji i inicjatyw międzynarodowych (m.in. MAEA, Agencja Energii Jądrowej OECD – NEA/OECD, Europejska Wspólnota Energii Atomowej – Euratom), jak i z poszczególnymi państwami.

Efektywność i prawidłowość prac nad realizacją „Programu” potwierdzili eksperci MAEA, którzy w marcu i kwietniu 2013 r. wizytowali Polskę w ramach Zintegrowanego Przeglądu Infrastruktury Jądrowej (INIR) oraz Zintegrowanego Przeglądu Dozoru Jądrowego (IRRS). MAEA dobrze oceniła całość przygotowań. Szczególnie wysoko oceniono m.in. wysokie standardy współpracy w ramach konsultacji na szczeblu krajowym i międzynarodowym oraz za wprowadzenie nowoczesnych regulacji prawnych.

„Program polskiej energetyki jądrowej” będzie realizowany w latach 2014-2024. Uwzględniono w nim również działania do 2030 r.