Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, przedłożony przez pełnomocnika rządu do spraw równego traktowania.
W projekcie ustawy wdrożono przepisy dyrektyw unijnych, które mówią o zasadzie równego traktowania w poszczególnych obszarach życia społecznego. Chodzi o równe traktowanie bez względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, wyznanie, religię, światopogląd, niepełnosprawność, wiek oraz orientację seksualną. Projekt ustawy dokonuje wyłącznie implementacji dyrektyw unijnych i tylko w tym zakresie proponuje przeniesienie rozwiązań do polskiego porządku prawnego. W projekcie ustawy przyjęto definicje następujących zjawisk: dyskryminacji bezpośredniej, dyskryminacji pośredniej, molestowania, molestowania seksualnego oraz nierównego traktowania. Zgodnie z projektem ustawy, zakazane będzie nierówne traktowanie osób fizycznych ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne lub narodowość w zakresie:
• dostępu i warunków korzystania z zabezpieczenia społecznego, usług (w tym mieszkaniowych), rzeczy oraz nabywania praw lub energii oferowanych publicznie,
• dostępu do opieki zdrowotnej, oświaty i szkolnictwa wyższego.
Zabronione będzie nierówne traktowanie osób fizycznych spowodowane płcią, rasą, pochodzeniem etnicznym lub narodowością, religią, wyznaniem, światopoglądem, niepełnosprawnością, wiekiem lub orientację seksualną w odniesieniu do:
• podejmowania kształcenia zawodowego (dokształcania, doskonalenia, przekwalifikowania oraz praktyk zawodowych),
• podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej lub zawodowej, w tym w szczególności w ramach stosunku pracy lub na podstawie umowy cywilnoprawnej,
• przystępowania i działalności w związkach zawodowych, organizacjach pracodawców i samorządach zawodowych, w tym także w korzystaniu z uprawnień przysługującym ich członkom,
• dostępu i korzystaniu ze wszystkich instrumentów rynku pracy i usług oferowanych przez odpowiednie instytucje oraz przez podmioty działające na rzecz zatrudnienia, rozwoju zasobów ludzkich i przeciwdziałaniu bezrobociu.
Należy podkreślić, że w sytuacjach wyjątkowych związanych z podejmowaniem środków na rzecz utrzymania w państwie bezpieczeństwa i porządku, ochrony zdrowia, wolności i praw innych osób nie będą stosowane reguły dotyczące zasady równego traktowania z powodu religii, wyznania, światopoglądu, niepełnosprawności, wieku lub orientacji seksualnej. W przypadkach naruszenia zasady równego traktowania poszkodowanemu będzie przysługiwało prawo do odszkodowania. Ponadto w sprawach tych będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego. Wprowadzono odmienne zasady dotyczące ciężaru dowodu. Podmiot, który zarzuca nierówne traktowanie został zobowiązany do uprawdopodobnienia faktu tego naruszenia. Natomiast podmiot, któremu zarzucono naruszenie zasady równego traktowania będzie zobowiązany wykazać, że nie dopuścił się do jej naruszenia. Jest to ważne w przypadkach oskarżenia o molestowanie czy molestowanie seksualne, udowodnienie winy w tych przypadkach jest z reguły bardzo trudne lub niemożliwe. Przepisy nie będą miały zastosowania do życia prywatnego i rodzinnego oraz do treści zawartych w środkach masowego przekazu i w ogłoszeniach. Ponadto przepisy dotyczące odmiennego traktowania ze względu na płeć nie będą obowiązywać m.in. w stosunku do usług edukacyjnych, gdyż w niektórych jednostkach edukacyjnych możliwe jest nauczanie wyłącznie przez przedstawicieli jednej płci. Nie będą również miały zastosowania w przypadku, gdy rodzaj i warunki wykonywania danej działalności zawodowej lub charakter świadczonych usług mógłby prowadzić do zakłóceń w funkcjonowaniu danego obszaru życia społecznego czy gospodarczego. Zgodnie z projektem ustawy, zadania związane z wykonywaniem i przestrzeganiem zasady nierównego traktowania będzie wykonywać rzecznik praw obywatelskich oraz pełnomocnik rządu do spraw równego traktowania. Pełnomocnik będzie przedstawiać Radzie Ministrów krajowy program działań na rzecz równego traktowania, w którym zostaną określone cele i priorytety jego działań w tym obszarze.
