I. ZWIĘKSZENIE ŚRODKÓW NA WSPARCIE BEZROBOTNYCH

Urzędy pracy na walkę z bezrobociem dostaną z ministerstwa w 2013 r. aż 4,7 mld zł. To o 1,2 mld zł więcej niż w 2012 r. Pozwoli to pomóc 500 tys. bezrobotnych. Ministerstwo liczy, że przynajmniej co druga osoba znajdzie dzięki tej pomocy wsparcie. Do tej puli pieniędzy trzeba jeszcze dodać 3,7 mld zł na zasiłki dla bezrobotnych i 1,8 mld zł na zasiłki i świadczenia przedemerytalne.
Ministerstwo w tym roku przyśpieszyło przekazanie środków urzędom pracy na wsparcie osób bezrobotnych. Pierwszą transzę dostały już na początku stycznia, a nie jak dotąd dopiero na przełomie lutego i marca. Dzięki temu już przez cały styczeń mogły aktywizować bezrobotnych, co przyczyniło się do obniżenia szybko rosnącej z powodu spowolnienia gospodarczego stopy bezrobocia.
Największy zastrzyk finansowy w porównaniu z zeszłym roku dostaną urzędy pracy w województwie lubuskim. Na wsparcie bezrobotnych mają 36 mln zł, czyli aż o 55 proc. więcej niż przed rokiem. W bardzo dobrej sytuacji będzie też mazowieckie (wzrost o 54 proc.) oraz małopolskie, opolskie i śląskie (po 53 proc. więcej niż w 2012 r.). W sumie wojewódzkie urzędy pracy mają w tym roku do rozdysponowania między powiatowe urzędy średnio o 47 proc. środków więcej niż w ubiegłym roku.
Najwięcej pieniędzy urzędy mogą przeznaczyć na sfinansowanie bezrobotnym staży u pracodawców - aż 1,2 mld zł wobec 763 mln zł rok wcześniej. Na refundację kosztów wyposażenia stanowiska pracy i na start firmy będą mogły wydać nieco ponad 1 mld zł. Przed rokiem było to 674 mln zł. Więcej środków urzędy mają również na szkolenia dla osób szukających pracy – 367 mln zł wobec 188 mln zł rok wcześniej. Prace interwencyjne, społecznie użyteczne i roboty publiczne pochłoną w tym roku ponad 0,5 mld zł.
ETAP: realizowane

II. USTAWA O OCHRONIE MIEJSC PRACY

Firmy w trudnej sytuacji będą mogły liczyć na pomoc państwa. Dostanie dopłaty do tzw. postojowego. Państwo dopłaci pracodawcy połowę pensji minimalnej. To tyle, ile wynosi wysokość zasiłku dla bezrobotnych – 794 zł. Drugie tyle wyłoży pracodawca. Dzięki temu pracownicy nie zasilą grona bezrobotnych. Państwo nie straci: przez pewien czas dopłaci do wynagrodzeń, ale tyle samo musiałoby wydać na zasiłki dla zwolnionych osób.
Firmy będą musiały udowodnić, że ich sytuacja rzeczywiście się pogorszyła. Początkowo progiem uprawniającym do pomocy miało być 25%. Ministerstwo zdecydowało się po rozmowach ze związkowcami i pracodawcami obniżyć ten próg do 15%. Dzięki temu więcej firm będzie mogło skorzystać ze wsparcia i co za tym idzie pracę zachowa więcej osób.
Upraszczamy formalności, m.in. definicję spadku dochodów. Firma nie będzie już musiała przedstawiać programu naprawczego. Niepotrzebny będzie też status przedsiębiorstwa w tzw. trudnej sytuacji ekonomicznej
Wstępne szacunki mówią, że pieniędzy wystarczy na pomoc dla blisko 100 tys. pracowników. Dopłaty wyniosłyby wówczas między 400 a 500 mln zł. Rozwiązania chwalą zarówno związki jak i pracodawcy.
ETAP: konsultacje z partnerami społecznymi

III. UELASTYCZNIENIE CZASU PRACY

Okres rozliczeniowy czasu pracy wydłużamy z obecnych nie więcej niż 4 miesięcy do maksymalnie 12 miesięcy. Dzięki temu pracodawca mając mniej zleceń ograniczy czas pracy pracowników np. do 7 godzin dziennie i wcześniej puści ich do domu. Kiedy pojawi się więcej zamówień załoga zostanie w pracy odpowiednio dłużej. Ważne, żeby wszystko sumowało się w 12-miesięcznym okresie rozliczeniowym.
Wprowadzamy również ruchomy czas pracy. Pracownicy będą mogli zaczynać pracę np. w poniedziałek o godzinie 8 rano, we wtorek i w środę o 11, a w czwartek i piątek znów o 8. Dajemy też możliwość rozpoczynania pracy np. między godziną 8 a 11. To szczególnie ważne we wszystkich publicznych instytucjach, ale i w całym sektorze usługowym.
To sprawdzone rozwiązania z ustawy antykryzysowej, która obowiązywała w latach 2009-2011. Została przyjęta w porozumieniu ze związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców. Skorzystało z niej 1075 firm, głównie z branży przetwórczej, budownictwa i handlu. Większość – aż 741 – wybrała wydłużenie okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy. Najbardziej zainteresowani tym rozwiązaniem byli pracodawcy ze Śląska, Wielkopolski i Dolnego Śląska.
Tym razem nie tworzymy tymczasowych rozwiązań, zarówno dłuższy okres rozliczeniowy, jak i ruchomy czas pracy na stałe wpisujemy do Kodeksu Pracy.
ETAP: projekt ustawy przyjęty przez rząd, przed pierwszym czytaniem w Sejmie

IV. REFORMA URZĘDÓW PRACY

Nowy system profilowania bezrobotnych. Każda osoba po rejestracji w urzędzie będzie przypisywana do jednego z trzech profili. W pierwszym znajdą się bezrobotni aktywni, którzy potrzebują jedynie ofert pracy i z resztą sami sobie poradzą. W drugim bezrobotni wymagający wsparcia, którzy najpierw muszą podnieść swoje kwalifikacje np. na szkoleniu albo stażu. W trzecim ostatnim będą bezrobotni oddaleni od rynku pracy – czyli m.in. osoby długotrwale bezrobotne. Urzędy zajmą się nimi wspólnie z ośrodkami pomocy społecznej i prywatnymi agencjami zatrudnienia.
Taki system profilowania sprawdził się m.in. w Niemczech, które uchodzą w Europie za wzór w reformowaniu publicznych służb zatrudnienia. Nad przygotowaniem systemu pracowali urzędnicy ministerstwa wspierani przez zagranicznych ekspertów Banku Światowego. Ma on zacząć działać już w przyszłym roku.
Pracownicy urzędów będą rozliczani z efektów swojej pracy. Od nich będzie zależała wysokość ich wynagrodzeń. Dla najlepszych wprowadzimy dodatkowe nagrody specjalne. Zmienimy również zasady przyznawania dotychczasowych specjalnych dodatków do wynagrodzeń dla kluczowych pracowników. Będą w większych stopniu niż teraz zależne od tego, na ile skutecznie urząd pomaga bezrobotnym.
Nowe instrumenty wsparcia osób bezrobotnych: grant na telepracę, świadczenie aktywizacyjne, trójstronne umowy szkoleniowe, mentoring, pożyczka na utworzenie miejsca pracy lub start działalności gospodarczej, poręczanie zobowiązań finansowych przez Bank Gospodarstwa Krajowego z Funduszu Pracy
Specjalne programy wsparcia dla młodych bezrobotnych: obniżenie dla pracodawców kosztów zatrudnienia osób w wieku do 30 lat (refundacja składek za bezrobotnych podejmujących pierwszą pracę, zwolnienie z obowiązku opłacania składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń pracowniczych), opieka indywidualnego doradcy klienta w urzędach pracy.
Utworzenie Krajowego Funduszu Szkoleniowego skierowanego do pracodawców chcących podnosić kwalifikacje swoich pracowników z grupy 45+. Jego celem będzie upowszechnienie nauki przez całe życie. Bez zbędnej administracji i zatrudniania nowych pracowników. W pierwszym roku fundusz ma dysponować kwotą 250 mln zł. Dzięki temu będzie mógł pomóc XX osób w każdym powiecie. W sumie z jego środków można przeszkolić XX pracowników. Nad prawidłowością wydatkowania pieniędzy ma czuwać Rada Rynku Pracy złożona z przedstawicieli ministerstwa i partnerów społecznych.
A także: poszerzenie dostępu bezrobotnych do informacji o ofertach pracy,
ETAP: gotowe założenia do projektu ustawy