Wywiad wiceministra Adama Szejnfelda
dla Europa Property Investment Guide.
1. Czym jest Partnerstwo Publiczno – Prywatne? Czy jest to pierwszy tego typu program w Polsce? Jak długo już funkcjonuje? Jak powstał program PPP?
Partnerstwo Publiczno-Prywatne (PPP) jest wykonywaniem zadań publicznych nie przez podmiot publiczny, ale przez partnera prywatnego. PPP polega na współpracy przedsiębiorców z jednostkami administracji rządowej oraz samorządowej. Jest to przedsięwzięcie realizowane w oparciu o umowę długoterminową. W PPP strona prywatna, wnosząc na przykład swój kapitał, świadczy usługi pożytku publicznego wspólnie z sektorem państwowym. W ten sposób zarówno zadania, jak i ryzyko są podzielone.
Partnerstwo Publiczno-Prywatne w Polsce nawiązuje do podobnych inicjatyw podejmowanych zagranicą, szczególnie tam, gdzie współpraca podmiotu publicznego i partnera prywatnego ma bogate tradycje, na przykład w Wielkiej Brytanii.
Pierwsze próby realizacji PPP w Polsce sięgają początku lat 90-tych ubiegłego wieku. Wtedy nie obowiązywała jeszcze ustawa określająca ramy prawne takiej współpracy. Udało się ją wprowadzić dopiero 28 lipca 2005 r. Rozwiązania określone w pierwszej Ustawie o partnerstwie publiczno-prywatnym nie spełniły jednak oczekiwań administracji i przedsiębiorców. Przede wszystkim zbyt wygórowane wymagania i obowiązki nałożone na strony współpracy zniechęcały do zawierania PPP. W efekcie nie nawiązano ani jednej współpracy tego typu.
Wytrwale dążyliśmy jednak do urzeczywistnienia PPP w naszym kraju. Udało się to w 2008 r., kiedy kwestie partnerstwa publiczno – prywatnego uregulowaliśmy w nowej ustawie o PPP z 19 grudnia 2008 r. Kluczowa była dla nas eliminacja zbędnych obciążeń administracyjnych oraz likwidacja nadmiernych ograniczeń, także co do przedmiotu i treści samej umowy. Ten cel osiągnęliśmy. Ustawa pozostawia partnerom dużą swobodę w kształtowaniu warunków współpracy i nie nakłada na nich obowiązków ustawowych.
Dodatkowo, nowa ustawa nie narzuca przedmiotu partnerstwa. Jeżeli strony ustalą, że wynagrodzenie jest uzależnione od wyników pracy partnera prywatnego a strony partnerstwa podzielą się ryzykiem – dopuszczalny jest bardzo szeroki wachlarz rozwiązań i rodzajów inwestycji, które mogą być realizowane w ten sposób. Moim zdaniem dużym atutem ustawy jest bez wątpienia możliwość dofinansowania przedsięwzięć PPP także za pomocą środków unijnych.
Tym samym mogę powiedzieć, że nowe przepisy w rewolucyjny sposób zmieniły zasady PPP. Zaproponowane przez MG rozwiązania zostały bardzo dobrze przyjęte przez opinię publiczną. Już dziś zauważam rosnące zainteresowanie zarówno przedsiębiorców, jak i sektora publicznego realizacją projektów inwestycyjnych w tej formule.
2. Jakich korzyści z PPP mogą się spodziewać zagraniczni inwestorzy?
Przede wszystkim inwestorzy, także zagraniczni, mogą realizować projekty PPP w wielu obszarach. Mogą to być przedsięwzięcia w sektorze ochrony zdrowia, usług komunalnych, transportu miejskiego, ochrony środowiska, sportu, rekreacji i wypoczynku, lotnisk, autostrad, dróg i parkingów, a także budownictwo mieszkaniowe. Współpraca z partnerem prywatnym jest pożądana wszędzie tam, gdzie mogłaby przynieść wartość dodaną dla lokalnej społeczności, podwyższyć standard usługi dostarczanej dla obywatela czy zapewnić dostęp władzom lokalnym do produktów innowacyjnych.
Realizacja PPP w Polsce może przynieść wiele korzyści dla zagranicznych inwestorów. Jesteśmy krajem wiarygodnym, notującym nieprzerwanie wzrost gospodarczy, w czasach, gdy inni borykają się z problemem recesji. Oznacza to, że cały czas jesteśmy atrakcyjni dla inwestorów, a inwestycje u nas są efektywne.
Potrzeby modernizacyjne naszego kraju sprawiają, że wciąż istnieje wiele obszarów naszej gospodarki, w których PPP mogłoby mieć zastosowanie na szerszą skalę. Zagraniczni inwestorzy mają możliwość zaangażowania się w projekty, które z pewnością w dłuższej perspektywie będą dla nich opłacalne.
Udział zagranicznego inwestora w PPP jest szansą nie tylko na wiarygodne przedsięwzięcie, ale również charakteryzujące się wysoką stabilnością. To z kolei, biorąc pod uwagę potencjał rozwojowy Polski może wpłynąć na opłacalność całego przedsięwzięcia.
3. Ostatnio wybrane były do nagrody projekty w Sopocie, w Krakowie i w Płocku – czy mógłby nam Pan coś powiedzieć o tych sukcesach? Na jakiej podstawie były nagrodzone te projekty?
O nagrody w tegorocznej edycji Konkursu Dobre Praktyki PPP, pod patronatem Ministerstwa Gospodarki, rywalizowały 22 pomysły na przedsięwzięcia publiczno-prywatne. Wygrał projekt rewitalizacji dworca w Sopocie oraz rozbudowy ośrodka sportu i rekreacji w Krakowie, a także parking wielopoziomowy w Płocku.
Wybierając laureatów, jury brało pod uwagę przede wszystkim jakość przygotowania i realne szanse realizacji przedsięwzięć. Pamiętajmy, że pomyślna realizacja projektu może dać zielone światło podobnym inicjatywom.
Projekt na parking wielopoziomowy, zgłoszony przez Urząd Miasta Płocka, zwyciężył w kategorii Małe PPP dla projektów o wartość do 10 mln euro. Z kolei projekt rewitalizacji terenów przydworcowych w Sopocie z rozwiązaniem problemów komunikacyjnych na tym obszarze zwyciężył w kategorii Infrastruktura komunalna. W kategorii Infrastruktura sportowo-rekreacyjna nagrodzono projekt rozbudowy Ośrodka Sportu i Rekreacji Kolna zgłoszony przez Kraków o dalsze elementy rekreacyjne i komercyjne.
Celem Konkursu jest upowszechnienie wiedzy i standardów dotyczących realizacji przedsięwzięć za pomocą formuły PPP oraz popularyzacja tej formy współpracy także wśród samorządów. W Konkursie wybierane są modelowe projekty przedsięwzięć publiczno – prywatnych, które uzyskują wsparcie w dalszej realizacji m.in. poprzez przygotowanie wstępnych analiz prawnych i finansowo-ekonomicznych.
4. Jaką rolę będzie odgrywał program PPP w ramach przygotowań do UEFA Euro 2012? Które miasto dotychczas brnie najbardziej do przodu w przygotowaniach?
Organizacja Euro 2012 jest okazją do realizacji wielu inwestycji. Trzeba jednak pamiętać, że projekty w ramach Euro 2012 to nie tylko budowa obiektów sportowych, ale również stworzenie całej infrastruktury towarzyszącej, m.in. dróg dojazdowych w miastach, dróg regionalnych i krajowych, połączeń kolejowych, lotniskowych, parkingów, miejsc hotelowych itp. Wiele z tych inwestycji realizowanych będzie w oparciu o współpracę partnera publicznego i prywatnego.
Liczymy, że projektów PPP realizowanych przy tej okazji będzie coraz więcej. Tym bardziej, że przygotowania we wszystkich miastach, w których odbywać się będą mecze Euro 2012, przebiegają bardzo sprawnie. Potwierdzają to również pozytywne opinie przedstawicieli UEFA po kolejnych wizytacjach w Polsce.
5. Jakieś dobre rady dla zagranicznych inwestorów? Jak zagraniczni inwestorzy mogą zapewnić, aby ich plany inwestycyjne w Polsce zakończyły się powodzeniem?
W ostatnim okresie uczestniczyłem w wielu spotkaniach z zagranicznymi inwestorami na temat PPP. Starałem się przybliżyć im realizację programu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w Polsce i zachęcić do inwestycji. Konferencje we Włoszech i Hiszpanii spotkały się z bardzo dużym zainteresowaniem ze strony firm, dlatego planowane są również spotkania z przedsiębiorcami w kolejnych krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji, Holandii i Niemczech.
Chcemy, aby przedsiębiorcy zagraniczni poznali możliwości inwestycyjne, które otwiera nowa ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym w Polsce. Podczas takich spotkań inwestorzy zapoznają się z przygotowanymi już przez polskich samorządowców projektami, do realizacji których w większości brakuje już tylko jednego ogniwa – partnera prywatnego.
Obecnie przygotowujemy także bazę internetową projektów, które polskie władze samorządowe zamierzają realizować w formule PPP. Myślę, że dzięki niej przedsiębiorcy zainteresowani lokowaniem kapitału w naszym kraju będą mogli nawiązać bezpośredni kontakt z podmiotem publicznym, który poszukuje współpracy z partnerem prywatnym.
Zachęcam zatem do zapoznania się z planami inwestycyjnymi polskich samorządów oraz do bezpośrednich kontaktów z urzędnikami, odpowiedzialnymi za realizację tych planów. Sądzę, że obecnie w Polsce jest już projektów o łącznej wartości ok. 4 mld euro. Ale będzie ich znacznie więcej. Jestem więc przekonany, że każdy zainteresowany może znaleźć coś dla siebie.
