W 2010 r. kaliszanie obchodzili niespotykany w Polsce i w tej części Europy jubileusz 1850-lecia pierwszej wzmianki o osadzie, która stała się następnie średniowiecznym grodem i bezpośrednim protoplastą dzisiejszego miasta. Trzy lata wcześniej natomiast Kalisz obchodził jubileusz 750 lat nadania praw miejskich. Istnienie miejscowości o nazwie „Calisia” po raz pierwszy odnotował geograf, matematyk i astronom aleksandryjski – Klaudiusz Ptolemeusz w napisanym w połowie II w. „Wstępie do Geografii”, wymieniając ją wśród 8 tysięcy innych na mapie ówcześnie znanego świata. Na ziemiach dzisiejszej Polski jest to więc miejsce o najstarszej metryce pisanej. Ptolemeusz zaznaczył też jego położenie na mapie załączonej do swojego dzieła.
Najstarsze ślady osadnictwa na terenach dzisiejszego Kalisza pochodzą sprzed 8 tys. lat p.n.e. Gród kaliski położony na Zawodziu miał kluczowe znaczenie dla powstawania państwa polskiego. Tu właśnie znajdowała się kolebka pierwszych Piastów, którzy drogą podbojów dotarli w rejon Ostrowa Lednickiego, Gniezna i Giecza, by tam założyć nowe siedziby dające początek państwu, którego pierwszym historycznie nam znanym władcą był Mieszko. Badania archeologów potwierdzają tę tezę – gród kaliski, jako jedyny nie uległ w tych czasach zniszczeniu, a więc nie był miejscem najazdu obcych plemion. W historii Polski pierwsza pisemna wzmianka o kaliskim grodzie na Zawodziu pochodzi od Galla Anonima, który omawia stoczone na tym terenie walki Bolesława Krzywoustego z jego bratem Zbigniewem pod koniec 1106 r. Okres największego swego rozwoju przeżywał gród pod panowaniem Mieszka III Starego, który nie tylko znacznie go powiększył, ale i ufundował prestiżową w tamtych czasach budowlę – kamienną romańską świątynię, która otrzymała tytuł kolegiaty. Pod koniec XII w. podwyższono znacznie umocnienia obronne, co wiązało się z licznymi powodziami jak i zagrożeniami zewnętrznymi. W 1233 r. gród uległ zniszczeniu wskutek najazdu księcia śląskiego Henryka Brodatego, który zbudował nowy w odległości ok.1,5 km na północ od Zawodzia. Od 1257 r. Kalisz występuje już, jako miasto o dzisiejszej lokalizacji. W 1331 r. resztki grodu na Zawodziu ostatecznie zniszczył najazd Krzyżaków.
(źródło: www.kalisz.pl)